Kasım Ayında Gökyüzü
2020
(Kaynak: nasa.gov)
Merkür’ü Keşfedelim
(Kaynak: nasa.gov)
Dünya
Merkür
Ay
(Kaynak: nasa.gov)
Güneş’in Dünya’dan görünen büyüklüğü.
(Kaynak: nasa.gov)
Güneş’in Dünya’dan görünen büyüklüğü.
Merkür de tıpkı Venüs, Dünya ve Mars gibi karasal bir gezegendir. Yani ayak basabileceğiniz kayadan bir yüzeyi vardır. İçinde sıcak ve yoğun bir çekirdek, onun üstünde manto ve onun da üzerinde kayalarla kaplı bir kabuk bulunur. Tabii bu yüzey, irili ufaklı binlerce kraterle bezenmiştir.
(Kaynak: nasa.gov)
Merkür Gözlemi
Merkür, Güneş’e yakınlığı nedeniyle gözlenmesi çok zor bir gezegendir. Bir iç gezegen olduğu için gökyüzünde rahatça görülebilecek kadar Güneş’ten uzaklaşamaz, akşamları ya da sabahları Güneş’in ufku aydınlatan ışığı onu görmemizi genellikle engeller. Yine de bazen yörüngesinde uygun konumdayken onu çıplak gözle görebiliriz. İşte, bu ayın 3’ünden 22’sine kadar sabah gökyüzünde Merkür’ü görmek, bu yılın öteki dönemlerine göre çok daha kolay olacak!
Kasım ayının başında Güneş’ten yaklaşık 1 saat 20 dakika önce doğacak Merkür’ü görmek için öncelikle biraz yükselmesini beklemek gerekecek. Ancak çok beklerseniz de bu kez doğu ufkunu aydınlatmaya başlayan Güneş göz alıcı parlaklığıyla onu görülmez kılabilir. Dolayısıyla Merkür’ü gözlemek için en iyi zaman Güneş’in doğumundan bir saat kadar öncesidir. Onu da bu yıl en kolay 10 Kasım sabahı 6:15’ten 7:30’a kadar görebilirsiniz, 14 Kasım’daysa yanında mükemmel bir işaretçi olarak Ay olacak!
Aşağıdaki görsellerde Kasım ayının sırasıyla 5’i, 10’u, 15’i, 20’si ve 25’inde sabah saat 7’de (İstanbul için) doğu yönüne doğru bakarken göreceğiniz manzara var. Evet, yalnızca Merkür’ü değil, ondan daha parlak ve daha yukarıda olan Venüs’ü de görebilirsiniz. Hızlı Merkür, ayın sonuna doğru, çıktığı gibi hızlı bir şekilde sahneden inecek ve gözden kaybolacak. Onu bir daha Ocak ayında ve akşam gökyüzünde görebileceğiz.
Aşağıdaki görsellerde Kasım ayının sırasıyla 5’i, 10’u, 15’i, 20’si ve 25’inde sabah saat 7’de (İstanbul için) doğu yönüne doğru bakarken göreceğiniz manzara var. Evet, yalnızca Merkür’ü değil, ondan daha parlak ve daha yukarıda olan Venüs’ü de görebilirsiniz. Hızlı Merkür, ayın sonuna doğru, çıktığı gibi hızlı bir şekilde sahneden inecek ve gözden kaybolacak. Onu bir daha Ocak ayında ve akşam gökyüzünde görebileceğiz.
Merkür Geçişi
Merkür Geçişi
Merkür Geçişi
(Kaynak: nasa.gov)
Not: Güneş’e çıplak gözle, dürbünle ya da teleskopla kesinlikle bakmayın. Kör olabilirsiniz.
Kasım ayında gökyüzünde neler var?
Ay-Venüs (13 Kasım)
Ay-Merkür (14 Kasım)
Ay-Jüpiter-Satürn (19 Kasım)
17 Kasım’da Aslan (Leonid) göktaşı yağmuru zirve yapacak. Aslında 6 Kasım’dan itibaren ayın sonuna kadar gözlenebilecek bu göktaşı yağmurunu 17 Kasım gecesi, üstelik Ay da erken batacağı için daha bereketli izleyebileceksiniz. Gece yarısında etkinliği artacak yağmur sırasında saatte 15 kadar göktaşı sayabilirsiniz. Göreceğiniz göktaşlarının Aslan yağmuruna mı yoksa başkasına mı ait olduğunu aşağıdaki takvimde yer alan yıldız haritasını kullanarak tahmin edebilirsiniz.
Kasım ayının son günü dolunay evresinde olan uydumuz aynı zamanda gezegenimizin yarı gölge konisinin içinden de geçecek ve Güneş’ten aldığı ışık kısmen azalacak. Bir başka deyişle bir gölgeli Ay tutulması daha yaşayacağız. Bu yıl Ocak ve Haziran aylarında da yaşanan gölgeli Ay tutulmasına ilişkin ayrıntılı bilgiyi şurada bulabilirsiniz. Ne yazık ki bu tutulma Türkiye’den gözlenemeyecek; çünkü o sırada Ay ülkemizde daha doğmamış olacak.
Kasım ayının önemli gökyüzü olayları ve Ay'ın Evreleri
Takvim üzerindeki resimlere tıklayarak resimleri büyük şekilde görebilirsiniz.
Pazartesi
Salı
Çarşamba
Perşembe
Cuma
Cumartesi
Pazar
1
2
3
4
5
6
7
8
Ay yeniay evresinde.
Ay son dördün evresinde.
9
10
11
12
13
13 Kasım sabahı Ay ile Venüs birbirine çok yakın olacak.
Ay-Venüs yakınlaşması.
14
14 Kasım’da Merkür'ün yanında mükemmel bir işaretçi olarak Ay olacak!
15
Kasım ayının sırasıyla 5’i, 10’u, 15’i, 20’si ve 25’inde sabah saat 7’de (İstanbul için) doğu yönüne doğru bakarken göreceğiniz manzara var. Evet, yalnızca Merkür’ü değil, ondan daha parlak ve daha yukarıda olan Venüs’ü de görebilirsiniz.
16
17
17 Kasım’da Aslan (Leonid) göktaşı yağmuru zirve yapacak. Aslında 6 Kasım’dan itibaren ayın sonuna kadar gözlenebilecek bu göktaşı yağmurunu 17 Kasım gecesi, üstelik Ay da erken batacağı için daha bereketli izleyebileceksiniz.
18
19
19 Kasım akşamı, günbatımından hemen sonra batıda muhteşem bir gösteri var. Güneş Sistemi’nin devleri Jüpiter ile Satürn, ince bir hilâl evresindeki uydumuzu da yanlarına alacak ve seyrine doyulmayan bir üçgen oluşturacaklar.
Ay-Jüpiter-Satürn yakınlaşması.
20
21
22
Ay ilk dördün evresinde.
Ay ilk dördün evresinde.
23
24
25
26
27
28
29
30
Ay dolunay evresinde. Gölgeli Ay Tutulması.
Ay dolunay evresinde. Gölgeli Ay Tutulması.
Not: Bu sayfadaki yıldız haritaları, sizin de bilgisayarınıza ücretsiz olarak indirebileceğiniz Stellarium yazılımıyla oluşturulmuştur.
Kasım ayının önemli gökyüzü olayları ve Ay'ın Evreleri
1 Kasım Pazar
2 Kasım Pazartesi
3 Kasım Salı
4 Kasım Çarşamba
5 Kasım Perşembe
6 Kasım Cuma
7 Kasım Cumartesi
8 Kasım Pazar