Mart Ayında Gökyüzü
2021
Merhaba gökbilim tutkunları! Bahara hazır mısınız? Küresel iklim değişikliği nedeniyle baharın gelişi de daha erken oluyor sanki, siz de farkında mısınız? Ne var ki gökyüzündeki birçok hareket son derece düzenli ilerliyor ve hiçbir iklim değişiminden etkilenmiyor. Bu gerçekten de günü gününe, saati saatine, tıkır tıkır işleyen bir düzen. İşte, bu kez gökyüzündeki en bilinen hareketlerden söz edeceğiz. Bir de Mart ayının gök olaylarından tabii ki…
Gökyüzünde Hareketler
Merhaba gökbilim tutkunları! Bahara hazır mısınız? Küresel iklim değişikliği nedeniyle baharın gelişi de daha erken oluyor sanki, siz de farkında mısınız? Ne var ki gökyüzündeki birçok hareket son derece düzenli ilerliyor ve hiçbir iklim değişiminden etkilenmiyor. Bu gerçekten de günü gününe, saati saatine, tıkır tıkır işleyen bir düzen. İşte, bu kez gökyüzündeki en bilinen hareketlerden söz edeceğiz. Bir de Mart ayının gök olaylarından tabii ki…
Gökyüzünde Hareketler
Yıldızların Gece Boyunca Hareketi
Akşam gün batımından sabah gün doğumuna kadar bütün gece boyunca gökyüzüne birer saat arayla baktığınızı düşünün. İşte, yukarıdaki fotoğraflarda da 1 Mart gecesi 19:30’dan sabah 7:30’a kadar birer saat arayla yıldızların hareketi adım adım gösteriliyor. Güneye doğru bakarken takımyıldızların doğudan doğup yavaş yavaş batıya doğru ilerlediğini göreceksiniz. Aslında bu sırada olan şey, gezegenimizin batıdan doğuya doğru dönüşüdür.
Ancak önemli bir fark da vardır: Kutup Yıldızı’nın yakın çevresindeki yıldızlar hiç batmaz! Onlar da gökyüzünde gördüğümüz öteki yıldızlar gibi bir yay çizer ama onların çizdiği yay hep Kutup Yıldızı’yla ufuk çizgisi arasında kalır. Bir başka deyişle ufuk çizgisinin altına hiç inmezler. Tabii bu, gözlem yaptığımız yerin enlemiyle doğrudan ilişkilidir. Örneğin Ekvator üzerinde gözlem yapsaydık (yani Kutup Yıldızı tam ufuk çizgisi doğrultusunda görünseydi) bütün yıldızların doğup battığını görecektik. Kutuplara doğru ilerlediğimizde sürekli gökyüzünde kalan, hiç doğup batmayan yıldızların sayısı giderek artacaktı.
Yıldızların Yıl Boyunca Hareketi
Peki, yıldızlar bir yıl boyunca nasıl hareket eder? Bunun için bir yıl boyunca hep aynı saatte gökyüzüne baktığımızı varsayalım. Aylar geçtikçe gökyüzünün görünümü de değişir; kış takımyıldızlarıyla yaz takımyıldızları birbirinden farklıdır. Çünkü Dünya’nın Güneş çevresindeki yörüngesi boyunca hareketi, farklı aylarda ve mevsimlerde farklı takımyıldızları görmemizi sağlar.
Dikkatli bir gözlem yaparsanız aynı yıldızların her gün 4 dakika daha erken doğduğunu fark edersiniz. Yani tüm takımyıldızlar giderek daha erken doğar ve bir yılın sonunda gökyüzünde bir çember çizip yeniden aynı noktaya dönerler. Tabii dönen yine yıldızlar değil, bu kez Güneş’in çevresinde bir tur atan gezegenimizdir.
Mart ayında gökyüzünde neler var?
Mart 2021’de bizi geçen yılın yoğun gökyüzü trafiğine göre daha düşük yoğunluklu bir gökyüzü bekliyor. Önemli ve kolay gözlenebilir bir göktaşı yağmuru ya da tutulma yok. Ama önceki aylarda olduğu gibi kış takımyıldızları yine bizimle birlikte olacak. Ne var ki yukarıda söz ettiğimiz gibi her geçen gün biraz daha batıya doğru ilerliyor ve yerlerini Herkül, Çoban, Berenis’in Saçı, Kuzey Tacı gibi bahar takımyıldızlarına bırakıyorlar.
Merkür-Jüpiter yakınlaşması.
(05 Mart)
Ay-Satürn-Jüpiter yakınlaşması.
(10 Mart)
Ay-Mars yakınlaşması.
(19 Mart)
Mart ayında gökyüzünde neler var?
Mart 2021’de bizi geçen yılın yoğun gökyüzü trafiğine göre daha düşük yoğunluklu bir gökyüzü bekliyor. Önemli ve kolay gözlenebilir bir göktaşı yağmuru ya da tutulma yok. Ama önceki aylarda olduğu gibi kış takımyıldızları yine bizimle birlikte olacak. Ne var ki yukarıda söz ettiğimiz gibi her geçen gün biraz daha batıya doğru ilerliyor ve yerlerini Herkül, Çoban, Berenis’in Saçı, Kuzey Tacı gibi bahar takımyıldızlarına bırakıyorlar.
Merkür-Jüpiter yakınlaşması.
(05 Mart)
Ay-Satürn-Jüpiter yakınlaşması.
(10 Mart)
Ay-Mars yakınlaşması.
(19 Mart)
(İstanbul saatine göre).
Mart ayının önemli gökyüzü olayları ve Ay'ın Evreleri
Takvim üzerindeki resimlere tıklayarak resimleri büyük şekilde görebilirsiniz.
Pazartesi
Salı
Çarşamba
Perşembe
Cuma
Cumartesi
Pazar
1
1 Mart’ta 23:00 gökyüzünün genel görünümü.
2
3
4
5
Merkür-Jüpiter yakınlaşması.
6
Ay son dördün evresinde.
7
8
9
10
Ay-Satürn-Jüpiter yakınlaşması.
11
12
13
Ay yeniay evresinde.
14
15
15 Mart 22:00'da gökyüzünün genel görünümü.
16
17
18
19
19 Mart’ta dolgun bir hilâl şeklindeki Ay, Boğa takımyıldızının tam ortasında yer alan Mars ile yakınlaşacak. Akşam 21:00 sularında batıya doğru bakarsanız, bu manzarayı hemen fark edersiniz. Üstelik Boğa’nın en parlak yıldızı Aldebaran ve Ülker Açık Yıldız Kümesi manzarayı daha da şenlendirecek. Öte yandan 29 Mart’ta akşam gökyüzünde Venüs en parlak konumuna gelse de Güneş’e çok yakın olması nedeniyle onu görmek çok zor olacak.
20
İlkbahar ekinoksu (gündüz-gece eşitliği).
21
Ay ilk dördün evresinde.
Ay ilk dördün evresinde.
22
23
24
25
26
27
28
Ay dolunay evresinde.
29
Venüs akşam gökyüzünde en parlak konumunda.
30
31
31 Mart 21:00'da gökyüzünün genel görünümü.
Not: Bu sayfadaki yıldız haritaları, sizin de bilgisayarınıza ücretsiz olarak indirebileceğiniz Stellarium yazılımıyla oluşturulmuştur.
Mart ayının önemli gökyüzü olayları ve Ay'ın Evreleri
1 Mart Pazartesi
2 Mart Salı
3 Mart Çarşamba
4 Mart Perşembe
5 Mart Cuma
6 Mart Cumartesi
7 Mart Pazar
8 Mart Pazartesi
9 Mart Salı
10 Mart Çarşamba
11 Mart Perşembe
12 Mart Cuma
13 Mart Cumartesi
Ay yeniay evresinde.
14 Mart Pazar
15 Mart Pazartesi
genel görünümü.