ÇOCUKLARIN BİLGİ BANKASI KUMBARA DERGİSİ TÜRKİYE İŞ BANKASI’NIN ÇOCUKLARA ARMAĞANIDIR

KUMBARA DERGİSİ TÜRKİYE İŞ BANKASI’NIN ÇOCUKLARA ARMAĞANIDIR

Ara
Close this search box.

Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

Sonbaharın gelmesiyle birlikte gökyüzünde bir haraketlilik olur! Gündüzlerin kısalmasıyla birlikte artan gözlem süreleri, geceleri gökyüzünde yaşanan şöleni daha da zenginleştirir. Ama bu Ekim’in 25’inde ilginç bir şey olacak. Gece değil, gündüz bizi eşsiz bir gökbilim olayı bekliyor: Parçalı güneş tutulması! Haydi, şimdi hem o güne hazırlık yapalım hem de Ekim’in öteki gökyüzü olaylarına göz atalım.

kismi tutulma Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

25 Ekim 2022 Parçalı Güneş Tutulması

Uydumuz Ay, her ay Güneş ile aramıza girer. Dünya çevresinde 29,5 günde bir dönmesinin kaçınılmaz bir sonucudur bu. Ancak her seferinde Ay’ın gölgesi tam da gezegenimizin üstüne düşmez. Bazen gölge Dünya’nın dışına düşer, bazen sıyırır geçer, bazen de kısmen Dünya’ya düşer. İşte, bu durumda parçalı güneş tutulması yaşanır. Daha önceki bir içeriğimizde tutulmanın nasıl gerçekleştiğini bir deneyle anlatmıştık. Buradaki görsel de bu durumu gayet açık bir şekilde gösteriyor.

tutulma sema browser yazilar Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!
tutulma sema mobil yazilar Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

İşte bu ay, tam gölge konisinin oluşmayacağı bir parçalı tutulma bizleri bekliyor. Dünya üzerinde -aşağıdaki haritada görülen- bölgelerde izlenebilecek bu tutulma, Türkiye’nin farklı illerinden de yüzde 30 ile yüzde 56 arasında değişen örtülme oranıyla gözlenebilecek. Örneğin, Ankara’da 12.39’da başlayacak tutulmanın zirve noktası, yüzde 42’lik örtülmeyle 13.54’te yaşanacak ve sonra giderek açılmaya başlayan Güneş 15.08’de Ay’ın gölgesinden tümüyle çıkacak.

Siz de bu linkteki haritadan kendi yaşadığınız yerin üzerine tıklayarak sizi ilgilendiren tutulma ayrıntılarını öğrenebilirsiniz. Örneğin burada İstanbul için tüm ayrıntıları bulabilir, hatta bir tutulma animasyonu bile izleyebilirsiniz. Dakika dakika Güneş’in Ay tarafından örtülüşünü ve sonra yeniden açılışını görebilir, tutulma için önceden planlama yapabilirsiniz.

Parçalı Güneş Tutulması

25 Ekim 2022 parçalı güneş tutulmasının gezegenimiz üzerinde nerede, ne kadarlık bir yüzdeyle görüneceğini gösteren bu haritaya siz de bu linkten ulaşabilirsiniz.

Tutulmalar unutulmaz deneyimlerdir. Ancak çok önemli bir ayrıntıyı da unutmamak gerekir: Güneş tutulmaları asla çıplak gözle izlenmez.

Bu ayki gibi parçalı tutulmalarda tutulmanın başlangıç anından bitiş anına dek mutlaka özel tutulma gözlükleri kullanmalısınız. Tam tutulmalara denk gelmek pek kolay değildir; ama yalnızca tam tutulma anlarını -o da çok kısa süreliğine- çıplak gözle izlemek mümkündür. Ender yaşanan bu anların dışında, Güneş’in büyük bölümü Ay tarafından kapanmış olsa bile doğrudan güneşe bakmamalısınız. Güneşe çok kısa süreliğine de olsa çıplak gözle bakmak, siz hiç farkına bile varmadan görme yetinizi kalıcı olarak yitirmenize neden olabilir.

Parçalı Güneş Tutulması
Güneş gözlüğü tutulma izlemek için kesinlikle işe yaramaz! Eğer uygun güneş filtreniz yoksa dürbün, teleskop gibi optik araçlarla tutulmayı izlemek de çok tehlikelidir; bir saniyeliğine bile denemeyin! Eğer tutulma gözlüğünüz ya da optik aygıtlarınız için güneş filtreniz yoksa, size bunlar yerine güneşe doğrudan bakmadan parçalı tutulmayı izlemenin iki güzel alternatifinden söz edelim.
evde tutulma cizim Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!
İlki, bir kâğıt ya da karton üzerine iğneyle delik açma yöntemi. Şekilde gördüğünüz gibi çok küçük bir delik açıp, üstten gelecek güneş ışığının bu delikten geçerek alttaki açık renkli kâğıda düşmesini sağlayın. Elinizde tuttuğunuz kâğıdın ya da kartonun yüksekliğini değiştirerek görüntünün netliği ayarlayabilirsiniz. Tutulan güneşin görüntüsü alttaki kâğıda ters olarak düşecek, yani gökyüzünde sağ tarafı kapanan güneşi, kâğıt üzerinde sol tarafı kapanmış olarak göreceksiniz. Dilerseniz daha çok sayıda delik de açabilirsiniz -aslında öylesi daha eğlenceli olur.
İkinci ve daha da eğlenceli yöntemse üzerinde delikler olan bir hasır şapkanın, bir kevgirin ya da bir ağacın yapraklarının içinden geçen güneş ışınlarının yere düşmesini izlemektir! Yukarıdaki iğne deliği tekniğinin burada da devrede olduğunu fark ettiniz, değil mi? Çünkü gerek hasır şapka ve kevgirdeki ufak delikler gerekse ağaç yapraklarının arasındaki küçük boşluklar, iğne deliği etkisi yaratır ve göreceğimiz sonuç yerdeki onlarca küçük tutulmuş güneş olacaktır!
kevgir Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

Ekim ayı gökyüzü takvimi

Bakalım ekimde gökyüzünde bizleri başka neler bekliyor? Merak ediyor musunuz? O halde aşağıdaki gökyüzü takviminin günlerine tıklamanız yeterli!

Bu aya özel olarak çok sayıda göktaşı yağmuru olduğunu fark edeceksiniz. Tabii her biri o kadar da bol meteorlu geçmeyecek bu yağmurların. Ancak yine de şansınızı deneyebilirsiniz. Takvimdeki günlerde saatlik göktaşı beklentileri yer alıyor. Tıkladığınızda açılan yıldız haritalarındaysa göktaşlarının kaynağı yeşil renkle gösteriliyor. Harita üzerindeki saate de dikkat ederseniz, uygun bir gözlem zamanı ve konumu seçmenizde bu bilgiler size yardımcı olacaktır.

1ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

1

Cumartesi

2ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

2

Pazar

3ekim2022 1 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

3

Pazartesi

Ay ilk dördün evresinde
4ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

4

Salı

5ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

5

Çarşamba

Ay-Satürn yakınlaşması

6ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

6

Perşembe

7ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

7

Cuma

8ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

8

Cumartesi

Ay-Jüpiter yakınlaşması

9ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

9

Pazar

Ay dolunay evresinde
10ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

10

Pazartesi

Boğa (Taurid) göktaşı yağmuru (saatte ortalama 5 göktaşı)
11ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

11

Salı

Arabacı (δ-Aurigid) göktaşı yağmuru (saatte ortalama 2 göktaşı)
12ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

12

Çarşamba

13ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

13

Perşembe

14ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

14

Cuma

15ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

15

Cumartesi

Ay-Mars yakınlaşması (geceyarısından itibaren)

16ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

16

Pazar

17ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

17

Pazartesi

Ay son dördün evresinde
18ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

18

Salı

İkizler (ε-Geminid) göktaşı yağmuru (saatte ortalama 3 göktaşı)
19ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

19

Çarşamba

20ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

20

Perşembe

21ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

21

Cuma

Avcı (Orionid) göktaşı yağmuru (saatte ortalama 15 göktaşı)
22ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

22

Cumartesi

23ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

23

Pazar

Satürn’ün tersinir ilerleyişinin sonu
24ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

24

Pazartesi

Küçük Aslan (Leonis Minorid) göktaşı yağmuru (saatte ortalama 2 göktaşı)
25ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

25

Salı

Parçalı Güneş tutulması, Ay yeniay evresinde
26ekim2022 1 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

26

Çarşamba

27ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

27

Perşembe

28ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

28

Cuma

1ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

29

Cumartesi

30ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

30

Pazar

Mars’ın tersinir hareketinin başlangıcı
31ekim2022 Parçalı Güneş Tutulmasına Hazırlanın!

31

Pazartesi

Not: Bu sayfadaki gezegen ve yıldız haritaları, Stellarium yazılımıyla oluşturulmuştur. Siz de stellarium-web.org adresinden ya da mobil uygulamadan anlık haritalara ulaşabilir, yazıda söz edilen derin uzay nesnelerini bulmak için kullanabilirsiniz.