Evren'de Yakın Çevremiz
Işık kirliliğinin olmadığı bir gecede gökyüzünde çıplak gözle 2500 dolayında yıldız görülür. Birbirlerine de çok yakın duruyor gibidirler. Ne var ki bu bir yanılsamadır. Yıldızlar Dünya’mıza çok ama çok uzak olduklarından öyle görünürler. Gerçekte aralarında trilyonlarca kilometre -hatta çok daha büyük uzaklıklar- vardır.
Yıldızımız Güneş
En Yakın Komşumuz
Güneş
Proxima Centauri
Uzayda Uzaklıklar
Uzayda yıldızlar arasındaki ortalama uzaklık 40-100 trilyon kilometredir. Bilim insanları uzaydaki akıl almaz büyük uzaklıklar için kilometre birimi yerine ışık yılı birimini kullanırlar. Evet, ışık yılı bir uzaklık birimidir. Bir ışık yılı, ışığın bir yılda aldığı uzaklığa eşittir; yani 9,5 trilyon kilometredir.
1 ışık yılı = 9.500.000.000.000 kilometre
Yeni birimle söylersek, yıldızlar arası ortalama uzaklıklar 5-10 ışık yılıdır ve Proxima Centauri de bizden 4,25 ışık yılı uzaktadır.
Proxima Centauri’nin ne kadar uzak olduğunu şu şekilde de gözünüzde canlandırabilirsiniz. Bahçede yere küçük bir bilye koyun. Bu Dünya’mız olsun. Onun 2 santimetre uzağına da büyükçe bir bilye koyun. Bu da Güneş olsun. Elinizde Proxima Centauri’yi temsil eden üçüncü bilyeyi, Dünya bilyesine ne kadar uzağa koymanız gerekir, biliyor musunuz? Tam 535 kilometre öteye.
Yakınımızdaki Yıldızlar
Güneş’i merkez alan 15 ışık yılı yarıçaplı bir kürenin içinde 53 yıldız sistemi vardır. Bunların 38’i tek yıldızdır. 11’i ikili yıldız sistemidir yani birbirinin çevresinde dönen iki yıldızdan oluşur. Dördü de üçlü yıldız sistemidir yani birbirinin çevresinde dönen üç yıldızdan oluşur. Dolayısıyla yakın çevremizde (bize 15 ışık yılından daha yakın) 72 yıldız bulunur. Ne var ki bunların yalnızca 10’u çıplak gözle görülebilir. Ötekiler küçük, sönük yıldızlardır. Onları görebilmek için teleskopla bakmanız gerekir.
72 yıldızdan 6’sının çevresinde dönen gezegenler olduğu gözlenmiştir. Güneş Sistemi’nin dışında bulunan gezegenlere ötegezegen denir. Üç yıldızın çevresinde dönen tek bir ötegezegen olduğu, birinin çevresinde 4 ötegezegenin döndüğü, birinin de çevresinde 5 ötegezegenin döndüğü saptanmıştır. Teleskop teknolojisindeki gelişmelerle bu yıldızların çevresinde belki yeni ötegezegenler de keşfedilebilir.
Dört ötegezegenli bir yıldız.
Gaia Uzay Gözlemevi
Bir milyar gerçekten de çok büyük bir sayıdır. Ama Evren’deki sayılar da çok büyüktür. Bir milyar yıldız, gökadamız Samanyolu’ndaki bütün yıldızların yalnızca yüzde 1’ine karşılık gelir.
