Hangisi Daha Küçük

Hangisi Daha Küçük?

Özel bir beceri gerektirmeyen, malzemeleri her zaman ve her yerde kolayca bulunabilen, basit olduğu kadar da şaşırtıcı ve düşündürücü bir illüzyon gösterisi izlemeye hazır mısınız?

Gerekenler

2 yaprak renkli kâğıt (farklı renklerde olmalı)
2 değişik boy tabak veya bardak
Kalem
Makas
Cetvel

1. Renkli kâğıtlarımızı üst üste koyduktan sonra büyük tabağımızla fotoğraftaki gibi bir yay çiziyoruz.

2. Sonra aynı şekilde küçük tabakla bir yay çiziyoruz.

3. Hem daha kolay kesebilmek hem de illüzyonu güçlendirmek için kenarlardan pay bırakarak işaretlediğimiz yerlerden kesiyoruz.

4. Hem daha kolay kesebilmek hem de illüzyonu güçlendirmek için kenarlardan pay bırakarak işaretlediğimiz yerlerden kesiyoruz.

5. İzleyiciye ikisi de tıpatıp aynı büyüklükte olan renkli yaylarımızı gösteriyoruz. Hatta onlara bu kâğıt yayların aynı büyüklükte olduğundan emin olup olmadıklarını soruyoruz.

6. Şimdi en eğlenceli bölüme geldik. Yayları altlı üstlü koyma ve soruyu sorma zamanı! Mavi yay kırmızıdan daha mı uzun? Yanıt: Evet.

7. O halde yayların yerini değiştirip yeniden bakalım. Bu kez de kırmızı maviden daha uzun gibi görünüyor değil mi?

Yayların yerini değiştirmeyi istediğimiz kadar yineleyebiliriz. Ne var ki gösterinin sonunda izleyiciye bir açıklama yapmak gerekecektir. Hiçbir numara yapmadığımız halde ikisi de aynı boyutlardaki yaylar, nasıl bir büyük bir küçük görünüyor?

Gerçekte yalnızca görünüşte öyle; yani bize öyle geliyor. Buna göz yanılsaması (optik illüzyon) denir. Gözün topladığı ve işlenen veriler ile uyaran kaynağının fiziksel ölçümünün uyuşmamasıdır. Bir başka deyişle gözümüz üstteki yayın iç çember parçasını alttaki yayın uzun dış çember parçasıyla karşılaştırır. (Halbuki iki iç çember kısmı ya da iki dış çember kısmı karşılaştırılmalıdır.) Beynimiz en yakındakiyle karşılaştırma eğiliminde olduğu için üst üste koyup kestiğimiz ve birbirinin aynı olan bu iki parça sanki farklı büyüklükteymiş gibi algılanıyor.

Renkli kâğıtlarımızı üst üste koyduktan sonra büyük tabağımızla fotoğraftaki gibi bir yay çiziyoruz.

Sonra aynı şekilde küçük tabakla bir yay çiziyoruz.

Hem daha kolay kesebilmek hem de illüzyonu güçlendirmek için kenarlardan pay bırakarak işaretlediğimiz yerlerden kesiyoruz.

İzleyiciye ikisi de tıpatıp aynı büyüklükte olan renkli yaylarımızı gösteriyoruz. Hatta onlara bu kâğıt yayların aynı büyüklükte olduğundan emin olup olmadıklarını soruyoruz.