Pi Gününüz Kutlu Olsun!
Bugün matematikteki en önemli sayıyı, pi sayısını, kutlama günü.
Gelin pi sayısıyla ilgili ilginç bilgileri birlikte öğrenelim.
Pi Gününüz Kutlu Olsun!
Bugün matematikteki en önemli sayıyı, pi sayısını, kutlama günü. Gelin pi sayısıyla ilgili ilginç bilgileri birlikte öğrenelim.
14 Mart 1988’de ABD’nin San Francisco kentinde ilk π günü kutlamalarını başlatan fizikçi Larry Shaw artık Pi Prensi olarak tanınıyor.
Pi sayısını göstermek için π simgesini ilk kez İngiliz matematik öğretmeni William Jones 1706’da kullanmıştır. Ama Jones pek tanınan bir matematikçi değildi. π gösteriminin yaygınlaşması büyük matematikçi Leonhard Euler sayesinde olmuştur.
Leonhard Euler (1707-1783)
Görsel kaynak: Emanuel Handmann,
sammlungonline.kunstmuseumbasel.ch
Yunan alfabesinin 16. harfidir. Çevre anlamına gelen perimeter sözcüğünün ilk harfi olduğu için pi sayısını gösteren simge olarak seçilmiştir.
π sayısına Arşimet Sabiti de denir.
Isaac Newton 1665’te π’yi 16. basamağa kadar hesaplamıştı. 1700’lü yılların başında Thomas Lagney ilk 127 basamağı hesaplayarak büyük bir rekor kırdı. Bunların bilgisayarlardan önce yapılan karmaşık hesaplar olduğunu unutmamak lazım.
Hintli üniversite öğrencisi Rajveer Meena, 21 Mart 2015’te π’nin ilk 70 bin basamağını hatasız olarak ezbere söylemiş ve Guinness Rekorlar Kitabı’na girmiştir. Meena’nın 70 bin basamağı söylemesi 9 saat 27 dakika sürmüştür.
Pi’nin ilk 100 bin basamağında en çok yinelenen rakam 1’dir. Tam 10.137 kez yinelenir. Basamak sayısı arttıkça 10 rakamın kullanılma sıklığı da birbirine giderek yaklaşır.
İnsanlar π sayısını keşfettikten sonra onu giderek daha doğru hesaplamışlardır. | |
|---|---|
MÖ 1650 Eski Mısır’da | π=3,16 |
MÖ 4. yüzyıl Hindistan’da | π=3,139 |
1949’da | 2037 basamak |
1958’de | 10.000 basamak |
1961’de | 100.000 basamak |
1973’te | 1.000.000 basamak |
1985’te | 17.000.000 basamak |
1989’da | 1 milyar basamak |
2009’da | 2,7 trilyon basamak |
2011’de | 10 trilyon basamak |
2016’da | 22 trilyon basamak |
Hassas hesaplar yapmak için π’nin yüzlerce basamağını kullanmaya gerek yoktur. İlk 40 basamakla yapılan hesaplar o kadar hassas olur ki evrenin çevresini yalnızca bir hidrojen atomu kadar hatayla hesaplarsınız.
π’nin ilk 40 basamağı:
3,14159265358979323846
2643383279502884197
