1 Mayıs 1964’te Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) kuruldu.

Devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla 1 Mayıs 1964’te Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) kuruldu. TRT İlk düzenli televizyon yayınlarına 1968’de haftada üç gün, üçer saat olarak başladı.

2 Mayıs 1800’de William Nicholson elektrolizi keşfetti.

Görsel kaynağı: Wikipedia

İlk elektrik pilini Alessandro Volta 1800 yılının başlarında icat etti. Buna Volta Pili dendi. Aynı yılın Mayıs ayında İngiltere’de William Nicholson Volta Pili’nden çıkan kabloları suya soktuğunda uçlarında gaz kabarcıkları oluştuğunu gördü. Elektriğin suyu ayrıştırdığını keşfetti. Elektroliz adı verilen bu süreç o tarihten beri bilimsel araştırmalarda ve sanayide yaygın olarak kullanılır.

3 Mayıs 1952’de Kuzey Kutbu’na uçakla inildi.

Coğrafi Kuzey Kutbu Dünya’nın dönüş ekseninin yeryüzüyle kesiştiği nokta olarak tanımlanır. Bütün (hayali) boylam çizgilerinin başlangıç noktasıdır. Burası karalarla çevrili bir okyanusun –biz ona Kuzey Buz Denizi deriz– ortasında yer alır. Denizin üstünde yüzen 4-5 metre kalınlığında bir buz tabakasıyla kaplıdır. İlk kez 3 Mayıs 1952’de Amerikalı Joseph O. Fletcher ile William P. Benedict Kuzey Kutbu’na uçakla giden kişiler olmuştur.

4 Mayıs 1989’da uzay mekiğinden Venüs’e uzay sondası gönderildi.

Venüs’e gönderilen ve gezegenin bütün yüzeyinin fotoğraflarını çeken Magellan Uzay Sondası, NASA’nın en başarılı araçlarından biriydi. Dünya çevresindeki yörüngeye 4 Mayıs 1989’da uzay mekiği Atlantis ile çıkarılan Magellan, bir gezegene bu şekilde (mekikten) gönderilen ilk uzay aracı da oldu. Magellan’ın görevi 1994’te sona erdi ve Venüs’e düşürüldü.

5 Mayıs 1933’te Samanyolu’nun merkezinde radyo dalgaları keşfedildi.

ABD’li fizikçi ve mühendis Karl Jansky’nin çalıştığı telefon şirketi Atlas Okyanusu üzerinden kıtalararası telefon hizmeti vermek istiyordu. Jansky’den bunu engelleyecek olası kaynakları bulması istendi. O da kurduğu dev antenle gökyüzünün her yanını “dinledi”. Bu sırada 5 Mayıs 1933’te gökadamız Samanyolu’nun merkezinden radyo dalgaları geldiğini keşfetti. Jansky radyoastronominin kurucularındandır.

6 Mayıs 1937’de havagemisi Hindenburg yandı.

Görsel kaynağı: Wikipedia

Hindenburg 245 metrelik boyuyla döneminin en büyük hava gemisiydi –yapımcı şirketin adından dolayı hava gemilerine zeplin de denir. Hindenburg, 3 Mayıs’ta Frankfurt’tan havalanmıştı. Zeplinde 36 yolcu ve 61 mürettebat vardı. 6 Mayıs sabahı 07:25’te New Jersey’deki Lakehurst üzerindeyken zeplin yerden 200 m yüksekte alev aldı ve hızla yere çakıldı. 61 kişinin kurtulabildiği bu felaketten sonra zeplinler hava taşımacılığından çekildi.

7 Mayıs 1986’da 7 kıtadaki en yüksek 7 dağa tırmanıldı.

Patrick Morrow’un 9 yıl süren 7 zirveye tırmanma serüveni 1977’de Kuzey Amerika’nın en yüksek dağı McKinley’e (6.190 metre) tırmanarak başladı. Morrow daha sonra sırasıyla şu dağlara tırmandı: Aconcagua (6.961 metre, Güney Amerika, 1981), Everest (8.848 metre, Asya, 1982), Elbruz (5.642 metre, Avrupa, 1983), Kilimanjaro (5.895 metre, Afrika, 1983), Vinson Massif (4.892 metre, Antarktika, 1985) ve Puncak Jaya (7 Mayıs 1986, Okyanusya, 4884 metre). Morrow’dan sonra “7 Zirve” tırmanışını 400’ü aşkın dağcı gerçekleştirdi.

8 Mayıs 1980’de çiçek hastalığı yeryüzünden silindi.

Görsel kaynağı: Wikipedia

İlk kayıtları yaklaşık 3.000 yıl önce tutulan çiçek hastalığı gelmiş geçmiş en öldürücü bulaşıcı hasatlıklardan biriydi. Yalnızca 20. yüzyılda 300 milyon kişinin ölümüne yol açtığı tahmin ediliyor. Bu öldürücü hastalığı ortadan kaldırmak amacıyla Dünya Sağlık Örgütü 1967’de dünya çapında bir aşılama kampanyası başlattı. Kampanyanın sonunda çiçek hastalığına yol açan virüs yeryüzünden silindi. Dünya Sağlık Örgütü, bu büyük başarıyı 8 Mayıs 1980’de dünyaya duyurdu.

9 Mayıs 1955’te Anneler Günü Türkiye’de ilk kez kutlandı.

Anneler günü, anneleri onurlandıran özel bir gündür. Değişik ülkelerde farklı günlerde kutlanır. Anneler Günü’nü mayısın ikinci pazarı kutlama geleneği 1908’de ABD’de başlamıştır. Türkiye’de bu kutlamalar Türk Kadınlar Birliği’nin çalışmaları sayesinde ilk kez 9 Mayıs 1955’te yapılmıştır. O yıl Yılın Annesi olarak Nene Hatun seçilmiştir.

10 Mayıs 1962’de çizgi roman Hulk’un ilk sayısı yayımlandı.

Görsel kaynağı: Willrow Hood / stock.adobe.com

Marvel Comics yayınevi 10 Mayıs 1962’de “Yeşil Dev Hulk” adlı bir çizgi roman yayımlamaya başladı. Süper kahraman Hulk, yıllar içinde çok sevildi ve popülerleşti. Popüler kültürün ikonik kahramanlarından biri oldu. Altmış yıl içinde birçok filmi ve dizi filmi çekildi; çizgi filmleri yapıldı. Hulk günümüzde de hâlâ popülerliğini koruyor.

11 Mayıs 1997’de bilgisayar dünyanın bir numaralı satranç oyuncusunu yendi.

Görsel kaynağı: Wikipedia (James the Photographer)

Eski dünya şampiyonu büyükusta Garry Kasparov, 1997’de dünya satranç oyuncuları sıralamasında 1 numaradaydı. 3 Mayıs 1997’de IBM bilgisayar şirketinin özel olarak geliştirdiği satranç bilgisayarı Deep Blue (Koyu Mavi) ile Kasparov arasında bir satranç müsabakası düzenlendi. Altı maçlık karşılaşmayı Deep Blue, 11 Mayıs’ta (3,5 – 2,5) kazandı.

12 Mayıs 1926’da Kuzey Kutbu üzerinden ilk uçuş gerçekleştirildi.

Görsel kaynağı: Wikipedia

Norveçli kaşif Roald Amudsen, ABD’li bilim insanı Lincoln Ellsworth ve İtalyan mühendis Umberto Nobile 11 Mayıs 1926’da Norveç’in Spitsbergen Adası’ndaki Ny-Ålesund kentinden Norge adlı havagemisiyle havalandı. Saatte 105 kilometre hıza ulaşabilen Norge 12 Mayıs 1926’da saat 01:25’te Kuzey Kutbu’nun üzerinden geçti. Norge kutbun üzerinden geçerken Amudsen, Ellsworth ve Nobile üç ülkenin bayraklarını kutba bıraktılar.

13 Mayıs 1277’de Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkçe’yi resmi dil ilan etti.

Görsel kaynağı: Wikipedia (Karamanoğlu Ekrem)

13. yüzyılda Anadolu’daki en büyük Türk beyliklerinden olan Karamanoğulları Beyliği’nin lideri Karamanoğlu Mehmet Bey, 13 Mayıs 1277’de Türkçe’yi resmi dil ilan etti. Günümüzde bu tarih Türk Dil Bayramı ve Yunus Emre'yi Anma Etkinlikleri olarak kutlanır.

14 Mayıs 1796’da Çiçek aşısı başarıyla denendi.

Görsel kaynağı: Wikipedia

İngiliz doktor Edward Jenner öldürücü çiçek hastalığına karşı geliştirdiği aşıyı 14 Mayıs 1796’da sekiz yaşındaki James Phipps üzerinde başarıyla denedi. Çiçek hastalığına karşı bu şekilde bir bağışıklık geliştirilmesi tıpta bir devrime yol açtı. Bu nedenle Edward Jenner “Bağışıklığın Babası” olarak anılır. Günümüzde 27 dolayında hastalığa karşı aşı geliştirilmiştir.

15 Mayıs 1928’de Miki Fare’nin ilk kez görüldüğü çizgifilm gösterime girdi.

Görsel kaynağı: Wikipedia (Disney Enterprises Inc.)

Walt Disney’in yarattığı çizgi kahraman Miki Fare ilk kez 15 Mayıs 1928’de Uçak Manyaklığı adlı kısa bir çizgfilmde çocukların karşısına çıktı. Bu filmde görülen Miki Fare (Miki Fare’nin ilk hali) alışık olduğumuzdan biraz farklıydı. Miki Fare’nin tipi yıllar içinde değişti. 1990’lı yıllarda bugünküne benzer halini aldı; ama gerçekte değişimi hâlâ sürüyor.

16 Mayıs 1929’da ilk Oscar Ödülleri dağıtıldı.

Görsel kaynağı: Sebastian / stock.adobe.com

Günümüzde sinema dünyasının en bilinen ödülleri Oscar Ödülleri’dir. 24 dalda verilen ödülü kazananlar (normalde) her yıl ocak ayının ortasında düzenlenen özel bir kutlamayla açıklanır. Ödülün asıl adı (Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi’nin verdiği) Akademi Liyakat Ödülü’dür. İlk kez 1929’da verilmiştir. O yıl ödülü Kanatlar adlı sessiz film kazanmıştır. Oscar adı 1931’den sonra yaygınlaşmaya başlamıştır. Uzun süre bu ada sıcak bakmayan Akademi, 1939’da Oscar adını resmen benimsemiştir.

17 Mayıs 1902’de Antik Çağın Bilgisayarı keşfedildi.

Görsel kaynağı: ImagIN.gr Photography / Shutterstock.com

Arkeologlar 17 Mayıs 1902’de Yunanistan’ın Antikitera Adası yakınlarındaki yaklaşık 2000 yıllık bir gemi batığından ileride Antik Çağ’ın Bilgisayarı olarak nitelendirilecek bir aygıt çıkardı. Ayakkabı kutusu büyüklüğündeki aygıta Antikitera Düzeneği adı verildi. Düzeneğin ne işe yaradığı ancak 1959’da anlaşılabildi. Otuzu minik çark olmak üzere seksen parçadan oluşan mekanik bilgisayar gerçekte bir astronomi takvimiydi. Girilen tarihte Ay’ın, Güneş’in ve gezegenlerin gökyüzündeki yerlerini hesaplayıp gösteriyordu. Benzeri düzenekler 1600’lü yıllara kadar yapılamadı.

18 Mayıs 1977’de Uluslararası Müzeler Günü ilk kez kutlandı.

Müzelerin bilimsel ve kültürel zenginleşmenin önemli birer aracı olduğu yönünde toplumda farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 18 Mayıs’ta Müzeler Günü kutlanır. Bu günde müzeler ücretsiz olarak gezilebilir. Ülkemizde 1982’den bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığının girişimleriyle 18-24 Mayıs arası da Müzeler Haftası olarak kutlanır.

19 Mayıs 1989’da Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali düzenlendi.

Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali yerli ve yabancı tiyatro ve dans topluluklarının izleyiciyle buluştuğu bir etkinliktir. Festival kapsamındaki yapımlar ve topluluklar, izleyicilere ve sanat dünyasına farklı açılımlar kazandırır. Festival ilk kez 1989 yılında 19-31 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirildi.

20 Mayıs 1498’de ilk kez Afrika’nın çevresinden dolaşılıp Hindistan’a ulaşıldı.

Keşifler tarihinin ünlü denizcilerinden Vasco de Gama 8 Temmuz 1497’de 4 gemiyle Lizbon’dan ayrıldı. Amacı Afrika’nın güneyinden geçip Hindistan’a ulaşmaktı. Böylece Avrupa ile Hindistan arasında deniz ticareti yapılabilecekti. 316 gün süren zorlu bir yolculuktan sonra Vaso de Gama 20 Mayıs 1498’de Kalküta’ya vardı.

21 Mayıs 1932’de Amerikalı kadın pilot Atlas Okyanusu’nu aştı.

Görsel kaynağı: Wikipedia

20 Mayıs 1932’de 34 yaşındaki Amelia Earhart küçük bir yolcu uçağıyla Kanada’daki Newfoundland’den havalanmış ve 14 saat 56 dakika süren uçuşunun ardından 21 Mayıs’ta Kuzey İrlanda’da Londonderry’de bir çayıra inmişti. Bir çiftlik işçisinin “Uzaktan mı geliyorsun?” sorusuna da “Evet, Amerika’dan.” diye yanıt vermişti. Earhart, kendisinden 5 yıl önce aynı gün Atlas Okyanusu’nu geçen Charles Lindbergh’den sonra bunu başaran ikinci kişidir.

22 Mayıs 2000’de Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü kutlanmaya başladı.

Günümüzde insan etkinlikleri yüzünden bitki ve hayvan türleri hızla azalıyor. Halbuki biyoçeşitlilik yani canlı türlerinin çeşitliliği hem bugünün hem de yarının kuşakları açısından küresel bir değerdir ve korunması gerekir. Bu nedenle Birleşmiş Milletler, biyoçeşitliliğin öneminin anlaşılması ve bu konuda farkındalığın artırılması için 22 Mayıs 2000’de bu günü Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü olarak ilan etmiştir.

23 Mayıs 1576’da Hven adası Tycho Brahe’ye verildi.

Görsel kaynağı: Wikipedia

Teleskopsuz dönemin en büyük gökyüzü gözlemcisi Danimarkalı Tycho Brahe, Almanya’da büyük bir gözlemevinin başına geçecekti. Danimarka Kralı 2. Fredrick bunu engellemek için büyük gökbilimciye 23 Mayıs 1576’da Hven adasını (Günümüzde İsveç’e aittir) verdi ve oraya gözlemevi yapması için de yüklü bir ödenek ayırdı. Brahe de dört yıl içinde Uraniborg adını verdiği ünlü gözlemevini yaptı.

24 Mayıs 1844’de ilk telgraf mesajı gönderildi.

Samuel Morse
Görsel kaynağı: Wikipedia

İlk deneysel telgraf hattı, 1844’te ABD’de Washington D.C. ile Baltimore arasında kurulmuştu. Telgrafın mucidi Samuel Mors, 24 Mayıs günü bu hattın Washington ucundan ilk kez bir mesaj gönderdi. Bir dakika içinde karşıdan da yanıt geldi. Mors’un icadı başarıyla çalışıyordu.

25 Mayıs 2012’de ticari bir uzay aracı Uluslararası Uzay İstasyonu’na kenetlendi.

Dragon 1 olarak da bilinen SpaceX Dragon, kargo taşımak için ABD’li SpaceX şirketince geliştirilmiş çok kullanımlı bir uzay aracıdır. Yine SpaceX’in geliştirdiği Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatılan Dragon 1, 25 Mayıs 2012’de Uluslararası Uzay İstasyonu’na kenetlendi.

26 Mayıs 1897’de ünlü korku romanı Drakula yayımlandı.

İrlandalı yazar Bram Stoker, romanını Avrupa’da yüzlerce yıldır anlatılagelen çeşitli söylencelerden esinlenerek yazdı. Yayımlandığı dönemde çok da ünlenmeyen roman 1931’de ilk Drakula filminin gösterime girmesiyle birlikte dünyanın en çok satan kitaplarından biri oldu.

27 Mayıs 1931’de balonla stratosfere çıkıldı.

Görsel kaynağı: Wikipedia (Bundesarchiv, Bild)

İsviçreli fizik profesörü Auguste Piccard ile yardımcısı Charles Kipfer, özel bir balonla 27 Mayıs 1931’de stratosfere çıktı. 17 saat süren yolculuğun sonunda daha önce hiç kimsenin çıkamadığı 15 bin 780 metrelik rekor yüksekliğe ulaştılar.

28 Mayıs MÖ 585’te ilk kez bir tam Güneş tutulması önceden tahmin edildi.

Miletli Tales’in önceden hesapladığı üzere 28 Mayıs MÖ 585’te tam Güneş tutulması oldu. Ünlü tarihçi Herodot’a göre Güneş tutulması Medler ile Lidyalılar arasında yıllardır süren savaşın altıncı yılında, günümüzde Yozgat’ın Sorgun ilçesi dolaylarında çarpışmalar bütün şiddetiyle devam ederken gerçekleşti. Tıpkı Tales’in tahmin edip söylediği gibi gün geceye döndü. Bunu kendilerine gönderilen bir mesaj olarak algılayan Medler ve Lidyalılar çarpışmayı kestiler ve savaşa da son verdiler.

29 Mayıs 1453’te Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethetti.

Görsel kaynağı: Wikipedia

Doğu Roma İmparatorluğu'nun başkenti olan Konstantinopolis, 7. Osmanlı Padişahı 2. Mehmet komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından 6 Nisan’da kuşatıldı. 53 gün süren kuşatmanın ardından 29 Mayıs’ta Osmanlı ordusu kente girdi. İstanbul Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti yapıldı.

30 Mayıs 1971’de uzay aracı bir başka gezegenin uydusu oldu.

Görsel kaynağı: Wikipedia

NASA’nın Mars araştırma programının önemli bir parçası olan Mariner 9 uzay aracı, 30 Mayıs 1971’de uzaya fırlatıldı. Aynı yıl 14 Kasım’da gezegenin yörüngesine giren Mariner 9, bir başka gezegenin çevresinde dönen ilk yapay uydu oldu. Ondan yalnızca iki hafta sonra da Sovyetler Birliği’nin gönderdiği Mars 2 ile Mars 3 uzay araçları Kızıl Gezegen’in uyduları oldular.

31 Mayıs 2008’de Usain Bolt 100 m dünya rekorunu kırdı.

Görsel kaynağı: Celso Pupo / Shutterstock.com

Jamaikalı atlet Usain Bolt 31 Mayıs 2008’de New York’ta düzenlenen yarışta ilk 100 metre dünya rekorunu kırdı. 21 yaşındaki atlet bu yarışta 100 metreyi 9,72 saniyede koştu. Usain Bolt, 100 metre rekorunu ileriki yıllarda iki kez daha kıracaktı.