ÇOCUKLARIN BİLGİ BANKASI KUMBARA DERGİSİ TÜRKİYE İŞ BANKASI’NIN ÇOCUKLARA ARMAĞANIDIR

KUMBARA DERGİSİ TÜRKİYE İŞ BANKASI’NIN ÇOCUKLARA ARMAĞANIDIR

Ara
Close this search box.

Kulakları Duymayan Dâhi Müzisyen

Beethoven

İllüstrasyon: Çağlar Töngür
Klasik müzik denince akla gelen ilk üç besteci kimdir? İkisini biz söyleyelim, üçüncüyü sizden duyalım haydi: Bach, Mozart ve… Evet, tam üstüne bastınız; Beethoven! Peki, gelmiş geçmiş en ünlü bestecilerden biri olan Beethoven’ın duyma yetisini tümüyle yitirdikten sonra bile beste yaptığını söylesek, ne dersiniz? Notaları ve sesleri böylesine içselleştiren bu dâhiyi gelin daha yakından tanıyalım.

Zor Bir Çocukluk

Müzisyen bir ailenin üçüncü çocuğu olan Ludwig van Beethoven, 1770’te Almanya’nın Bonn kentinde doğdu. Babası keman ve klavye dersleri veriyordu. Annesi de bir orkestra şefinin kızıydı. Doğal olarak Beethoven’ın çocukluğu müzikle iç içe geçti. Ama biraz da zor geçti. Daha beş yaşındayken babasından müzik dersleri almaya başladı; ancak evdeki bu öğretmeni çok katı ve sertti. Ludwig’i zorla yatağından kaldırıp ders verdiği bile oluyordu.
beethoven

Beethoven’ın doğduğu Bonn’daki bu ev, günümüzde Beethoven Evi adıyla müze haline getirilmiştir.
Görsel kaynağı: Wikipedia (Sir James)

Beethoven’ın babası, bir başka çocuk dâhi Mozart’ın babasıyla çıktığı turneleri duymuş, elde ettikleri başarılardan etkilenmiş ve oğlunun da tıpkı onun gibi olmasını istemişti. Ludwig, babasının bu doğrultudaki çabalarıyla ilk konserini daha yedi yaşında verdi. Ne var ki çocuk, Mozart gibi sükse yapamadı. Sekiz yaşında başka bir müzik öğretmeninden ders almaya başladı. İlk bestesini de 13 yaşındayken yaptı.
beethoven

Beethoven’ın doğum yeri olan Bonn’daki heykeli.

Ludwig, 16 yaşına geldiğinde Viyana’ya gitti. Hayali, orada Mozart’la birlikte çalışmaktı. Ancak Viyana’ya vardıktan iki hafta sonra annesinin hastalandığını öğrenip Bonn’a geri döndü. Aynı yıl içinde annesini kaybedince kardeşlerinin sorumluluğunu üstlenip Bonn’da kalmaya karar verdi. Müzik dersleri vererek, seçkinlerin saraylarında viyola çalarak ailesinin geçimini sağlamaya çalıştı.

Viyana Yılları

Ludwig, Viyana’ya en sonunda 22 yaşındayken yani 1792’de yeniden gidebildi. Ancak Mozart’a yetişemedi; çünkü dahi müzisyen bir yıl önce ölmüştü. Orada başka bir ünlü besteciyle, Joseph Haydn’la çalışmaya başladı. Hocası kısa sürede Beethoven’ın sıra dışı yeteneğini fark etti. Beethoven önce piyanist, sonra da besteci olarak ünlendi. Birçok yerden davetler almaya ve peş peşe besteler yapmaya başladı. Bu bestelerin birçoğu kısa sürede ünlendi. Ay Işığı Sonatı gibi bazılarının sizin de kulağınıza tanıdık geleceğine eminiz.

Ay Işığı Sonatı'ndan küçük bir bölüm

Beethoven, Mozart’ı göremese ve ondan eğitim alamasa da ünlü bestecinin eserleri üzerinde çalışarak Mozart’ın tarzını ve müzikal ruhunu sürdürdü. Bu da gördüğü ilgiyi artırdı. Onu dinleyenler Beethoven’ın Mozart’ın varisi olduğunu düşünüyordu. Ancak bir müzisyenin başına gelebilecek en kötü şeylerden biri, daha otuzlu yaşlarının başındayken onu buldu: İşitme yetisini kaybetmeye başladı!

beethoven

Beethoven’ın ressam Carl Traugott Riedel tarafından 1800 yılında yapılmış bir portresi.
Görsel kaynağı: Wikipedia

“Kahramanlık” Dönemi ve İşitme Kaybı

Beethoven, başlayan işitme kaybına karşın, 1800’lü yılların başında “kahramanlık” dönemi olarak bilinen, kendi müzikal tarzını net bir şekilde ortaya koyduğu yeni bir döneme girdi. Çok sayıda yeni eser verdi. Bu sırada Avrupa’daki gelişmeleri yakından izliyor, ünlü kişiler için besteler yapıyor ya da onlar için konserler veriyordu. Ancak yaşamında yine ciddi zorluklarla karşılaşmaya başladı. Kardeşlerinden birini veremden kaybetti, duygusal ilişkilerde şansı yaver gitmedi, sağlığı bozuldu ve işitme kaybı arttı.

1814’te Beethoven son kez bir konserde çaldı. Piyanosunun başına geçti ama piyanonun akort bozukluğunu fark edemedi bile… Dinleyenler umduğunu bulamadı. Bundan sonra Beethoven bir daha hiç konser vermedi. Üç yıl sonra, 1817’de tümüyle sağır oldu. Yaşamının tam ortasında yer alan müzik, onun için notalarda kalmıştı, hiçbir şey duyamıyordu. Sağlık sorunları da arttı. Bu nedenle 1815-1819 yılları arasında müzik üretimine ara verdiği bir dönem geçirdi.

beethoven

Beethoven’ın ressam Joseph Willibrord Mähler tarafından 1815 yılında yapılmış bir portresi.
Görsel kaynağı: Wikipedia

Ancak sonraki yıllarda Beethoven müziğe geri döndü. Artık hiç duyamadığı için konser veremese ya da orkestra yönetemese de beste yapmaya devam etti. Çünkü beste yapmak için sesleri duymasına gerek yoktu. Notaları ve farklı müzik aletlerinin çıkardığı sesleri zihninde canlandırabiliyordu. Hatta ölmeden bir yıl önce tamamladığı ünlü 9. Senfoni’si, tümüyle sağır olarak yaptığı bestelerden biriydi. “Neşeye Övgü” olarak da anılan, hatta Avrupa Birliği marşı olarak kabul edilen bu senfoniyi günümüzde bilmeyen neredeyse yoktur.

9. Senfoni "Neşeye Övgü"den küçük bir bölüm

Beethoven 1826’nın sonlarında Viyana’da ciddi bir hastalığa yakalandı. Ne yazık ki iyileşemedi ve 26 Mart 1857’de, 56 yaşındayken hayata gözlerini yumdu. Çok sevilen bestecinin, klasik müziğin başkenti diyebileceğimiz Viyana’daki cenazesine yaklaşık on bin kişi katıldı. Hatta bu büyük cenaze alayı, Stoeber’in aşağıdaki resmine bile konu oldu. Sonuçta yalnızca Avrupa değil, tüm dünya en büyük bestecilerinden birini kaybetmişti. Duymasa bile beste yapabilen bir dâhiyi…
beethoven

Görsel kaynağı: Wikipedia

Beethoven hakkında
kısa kısa…

Beethoven’ın babası oğlunu Mozart gibi “müziğin çocuk dâhisi” olarak tanıtabilmek için, yedi yaşında verdiği ilk konser öncesinde hazırladığı afişlerde onu altı yaşında diye tanıtmıştı.
cocuk beethoven Beethoven
Ressamı bilinmeyen bu tablodaki çocuğun, 13 yaşındaki Ludwig van Beethoven olduğu düşünülür.
Görsel kaynağı: Wikipedia

Beethoven hakkında
kısa kısa…

Beethoven, ünlü Alman yazar ve şair Goethe’nin bir tiyatro oyunu için müzik yapmıştı. Goethe’yi çok beğenen ve ondan övgülerle söz eden Beethoven, daha sonra onun şiirlerini de bestelemişti.
goethe Beethoven
Goethe.
Görsel kaynağı: Wikipedia
Beethoven 1789’daki Fransız Devrimi sonrasında Napolyon’un demokrasi getireceğini düşünüyordu. Hatta 3. Senfoni’sini Napolyon’a adamıştı. Ancak bir süre sonra Napolyon kendini imparator ilan edince bu adamasını geri aldı.
napolyon Beethoven
Napolyon.
Görsel kaynağı: Wikipedia
Beethoven’in naaşı Viyana Zentralfriedhof Mezarlığı’na, bir başka bestecinin Schubert’in yanına gömülmüştü.
beethoven mezar Beethoven
Beethoven’ın Viyana’daki mezarı.