2023’e Yıldızlar, Gezegenler ve Göktaşları Geçidiyle Veda

Muzaffer Özgüleş

Aralık geceleri, gökyüzünün en parlak yıldızlarını içeren görkemli kış takımyıldızlarının altında eşsiz olur! Üstelik bu ay, çok sayıda göktaşı yağmurunun yanı sıra neredeyse tüm gezegenlerin Ay’la yakınlaşmalarına da sahne olacak. Ayrıca hem kış mevsiminin başlangıcını hem de günlerin uzamaya başlamasını işaret eden Kış Gündönümü de bu ayda yer alıyor. Gelin, 2023’e yıldızlar geçidiyle veda ederken gökyüzünde başka neler olup bitiyor bir bakalım.

Bol Yıldızlı Bir Veda

Aralık ayında gökyüzü, özel bir gezegen buluşması, etkileyici bir tutulma ya da beklenmedik bir kuyruklu yıldız ziyareti olmasa bile hep ilgi çekicidir. Yılın en uzun gecelerinin yaşandığı bu ayın yoğunluğunu görmek için aşağıdaki takvime bakmanız yeterlidir. Üstelik, görkemli kış takımyıldızlarının sahneye çıktığı aralık ayında gökyüzünün en parlak yıldızları da bir arada yer alır. Büyük Köpek, Küçük Köpek, Avcı, Boğa, Arabacı ve İkizler takımyıldızları, en parlak yıldızlarıyla Kış Altıgeni’ni oluşturmak üzere ışıldar. Sirius, Prokyon ve Betelgüz de Kış Üçgeni’ni oluşturur. Gördüğünüz üzere 2023’e yıldızlar geçidiyle veda ediyoruz, diyebiliriz.

Sayfadaki yıldız haritalarını üzerlerine tıklayarak daha büyük görebilirsiniz.

Aralık ayının ortasında gece yarısı güneydoğuya doğru bakarken gökyüzü. Parlak yıldızların çokluğu sizin de dikkatinizi çekiyor mu? Kış Üçgeni’ni ve Kış Altıgeni’ni bulabildiniz mi?

Aralık ayında göktaşı yağmurları

2023’e veda ettiğimiz bu ayın gökyüzünde, takımyıldızları oluşturan arka plandaki sabit yıldızların önünde çok hareketli bir gündem var. Sanki bütün yılın göktaşı yağmurları son bir gösteri için bu ayda toplanmış gibi… Aşağıdaki üç görseldeki yeşil renkle, kaynakları işaretlenen göktaşı yağmurlarının çokluğuna bakınca ne demek istediğimizi anlayacaksınız. Ancak kimileri hafif, kimileri daha güçlü yağmurlar bunlar…

Aralık ayının başında, ortasında ve sonunda, gökyüzünde görülebilecek göktaşı yağmurları ve kaynakları.

7 Aralık’ta zirveye ulaşacak Pupa-Yelken (Puppid-Velid) yağmurunda saatte ortalama 10 göktaşı görmeyi bekleyebilirsiniz. 9 Aralık’taki Tekboynuz (Monocerotid), 12 Aralık’taki Su Yılanı (σ-Hydrid), 16 Aralık’taki Berenis’in Saçı (Comae Berenicid) göktaşı yağmurlarıysa daha zayıf yağmurlar: Saatte ancak 2-3 göktaşı görülebilecek. Ancak 14 Aralık’taki İkizler (Geminid) yağmurunda saatte ortalama 120 göktaşı görülebileceği tahmini, bizi çok heyecanlandırıyor. Unutmayın ki bu sayılar hep ideal koşullarda; yani ışıksız, bulutsuz, Ay’sız bir gökyüzü için geçerlidir. Bir de verdiğimiz tarihlerden önceki ve sonraki gecelerde de aynı göktaşı yağmurlarının etkili olabileceğini unutmayın.

Aralık ayında gezegenler

Aralık ayında neredeyse tüm gezegenler -tabii çıplak gözle görülebilenler- görülebilecek. Ayın başında, batıda gün batımından hemen sonra, ayın sonunda da doğu ufkunda gün doğumundan az önce Merkür’ü yakalayabilirsiniz. Tabii yeterince keskin gözleriniz ya da bir dürbününüz varsa. Venüs, zaten sabahları bir sokak lambası gibi parlayacak; onu gözden kaçıramazsınız. Mars’ı görmek güç; çünkü Güneş’e hâlâ çok yakın, tıpkı aşağıdaki görseldeki gibi…

Aralık ayının son gününün sabahında, gün doğumundan 40 dakika kadar önce doğuya doğru bakarken üç gezegen: Venüs, Merkür ve Mars.

Geçen ay karşı konuma ulaşan Jüpiter, artık gün batımında çoktan doğuda yükselmiş olacak. Dev gezegen artık yavaş yavaş batıya doğru kayacak ve sabahları Güneş’ten birkaç saat önce batacak. Sonraki aylarda onu daha da yükselmiş ve daha erken batarken göreceğiz. Satürn de gün batımında meridyende, yani tam güney doğrultuda olacak ve gece yarısı batacak. Halkalı gezegen önümüzdeki aylarda akşamları gün batımından önce birkaç saat görünür hale gelecek. Martta ise bir süreliğine bize veda edecek ve Güneş’in arkasından dolaşıp sabah gökyüzüne geçecek.

Aralık ayı gökyüzü takvimi

Bakalım aralık ayında gökyüzünde bizleri başka neler bekliyor? Merak ediyorsanız, aşağıdaki gökyüzü takviminin günlerine tıklamanız yeterli!

Not: Bu sayfadaki gezegen ve yıldız haritaları, Stellarium yazılımıyla oluşturulmuştur. Siz de stellarium-web.org adresinden ya da mobil uygulamadan anlık haritalara ulaşabilir, yazıda söz edilen derin uzay nesnelerini bulmak için kullanabilirsiniz.

2023’e Yıldızlar, Gezegenler ve Göktaşları Geçidiyle Veda

Muzaffer Özgüleş

Bol Yıldızlı Bir Veda

Aralık ayında göktaşı yağmurları

Aralık ayında gezegenler

Aralık ayı gökyüzü takvimi

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Muzaffer Özgüleş

Bu içerikler de ilginizi çekebilir

Kış Altıgeni Karşınızda!

Aslan Göktaşı Yağmuru Geliyor!

Batı Cephesinde Yine Bir Şeyler Var!

BÜLTEN ABONELİĞİ

MİNİ KUMBARA DERGİSİ