Orion’u Görmek İçin Son Şanslar!

Orion’u (ve hazinelerini) görmek için son şanslar!

Görsel kaynağı: Wikipedia

Hani insanlar der ya; “Yaz bitmeden son kez denize gireyim, bahar bitmeden erik yiyeyim, sonbahar bitmeden dökülen yaprakların üstünde çıtır çıtır yürüyeyim…” İşte biz gökbilimseverler de Orion (Avcı) takımyıldızını ve onun içinde barındırdığı derin uzay nesnelerini görmeden kışa veda etmek istemeyiz. Özellikle dürbünü ve teleskopu olanlarımız… Çünkü Orion’u olanca heybetiyle görmek başlı başına çok güzeldir, ama içindeki hazineleri keşfetmek için dürbün, hatta teleskop şarttır.

Sayfadaki yıldız haritalarını üzerlerine tıklayarak daha büyük görebilirsiniz.

Baharın gelmesiyle birlikte Kış Üçgeni artık batıya kaydı ve onu oluşturan takımyıldızlar, yani Orion, Büyük Köpek ve Küçük Köpek, giderek daha erken batıyorlar. Hele Orion, Nisan’da günbatımından üç saat kadar sonra ufkun altına inmiş oluyor bile. Bu nedenle onunla birkaç aylığına vedalaşmak için iyi bir fırsat… Ayrıca içinde yer alan bulutsu (Nebula) ve yıldız kümeleriyle de: Orion Bulutsusu (M42), Atbaşı Bulutsusu, Trapez Açık Yıldız Kümesi… Aslında derinlemesine baktıkça -uzayın her köşesi gibi- burada da çok şey bulursunuz. Ama biz en önemlilerine kısaca göz atalım…

nisan a Orion’u Görmek İçin Son Şanslar!

nisan b Orion’u Görmek İçin Son Şanslar!

nisan c Orion’u Görmek İçin Son Şanslar!

Gökyüzünde Orion’un olduğu bölgeye derinlemesine bakınca sizi bekleyen sürprizleri ikinci ve üçüncü resimlerde göreceksiniz. Noktalı sarı daireler yıldız kümelerini, yeşil karelerse bulutsuları gösteriyor.

Orion Bulutsusu (M42)

Bu bölge, yani Orion Bulutsusu ve yakın çevresi tam bir yıldız doğumhanesi! Çünkü bulutsular, ömrünün sonunda patlayan yıldızların geride bıraktığı gazlar ve tozlardır. Yeni yıldızlar da işte bu “küllerden” doğar!

Hubble Uzay Teleskopu’nun (HUT) gözünden Orion bulutsusu.
Görsel kaynağı: NASA

Trapez Açık Yıldız Kümesi (Yamuk Küme)

İşte bu geniş ve bereketli bölgenin bir başka öğesi de yine Orion Bulutsusu’nun içinde yer alır: Trapez Açık Yıldız Kümesi ya da Yamuk Küme. Bu yıldız kümesini ta 1617’de ilk keşfeden, Galileo Galilei olmuş, en parlak üç yıldızını çizmişti; ancak onları çevreleyen Orion Bulutsusu’nu -ne hikmetse- gözden kaçırmıştı. Ama aslında dört parlak yıldızı kolayca seçilebilen bu açık yıldız kümesi tam da Orion Bulutsusu’nun kalbinde yer alıyor.

yamuk kume1 Orion’u Görmek İçin Son Şanslar!

yamuk kume2 Orion’u Görmek İçin Son Şanslar!

Yamuk Küme’nin normal (solda) ve kızılötesi görüntüleri (Kaynak: HUT)
Görsel kaynağı: NASA

Atbaşı Bulutsusu

Avcı’nın en ünlü bulutsularından biri de Atbaşı Bulutsusu’dur. Bir atın başına gerçekten çok benzeyen bu bulutsuya şeklini veren, öndeki siyah gaz bulutlarının arkadaki kırmızı ışıma üzerinde yer almasıdır. (Aşağıdaki fotoğrafta bunu daha iyi görebillirsiniz.) Bu bulutsuyu 1888’de ilk keşfedense Williamina Fleming adlı bir kadın gökbilimci olmuştur.

Yine HUT’un çektiği Atbaşı Bulutsusu
Görsel kaynağı: Wikipedia

Görsel kaynağı: Wikipedia (ESO)

Alev Bulutsusu

Orion’daki başka bir ilgi çekici bulutsu da Alev Bulutsusu’dur. Atbaşı Bulutsusu’na çok yakındır; Alnitak’ın hemen diğer tarafında… Dürbünle hatta teleskopla baktığınızda bile ikisini birlikte görebilirsiniz. Alev Bulutsusu’nun merkezinde de bir yıldız kümesi vardır, yine genç yıldızların doğum yeri…

Görsel kaynağı: NASA

genel goruntu wiki Orion’u Görmek İçin Son Şanslar!

Yukarıdaki fotoğrafta Orion Bulutsusu (sağda), Atbaşı Bulutsusu ve Alev Bulutsusu’nu (sol altta yan yanalar) bir arada görüyorsunuz… Soldaki üç parlak yıldız ise Avcı’nın belini oluşturan Alnitak, Alnilam ve Mintaka (aşağıdan yukarıya doğru). Gördüğünüz gibi Avcı’da adım başı bir derin uzay nesnesiyle karşılaşıyorsunuz! Eğer bu konu ilginizi çektiyse daha fazlasını keşfetmeyi size bırakıyor ve Nisan’da gökyüzünde bizi bekleyen diğer güzelliklerle devam ediyoruz.
Görsel kaynağı: Wikipedia (Rogelio Bernal Andreo, APOD, NASA)

Nisan ayı gökyüzü takvimi

Nisan’ın hangi günü gökyüzünde bizleri neler bekliyor, merak ediyor musunuz? O halde aşağıdaki gökyüzü takviminin günlerine tıklamanız yeterli…

Ay yeniay evresinde

Satürn-Mars yakınlaşması (gün doğumundan önce doğuda)

Ay ilk dördün evresinde

Ay dolunay evresinde

Çalgı (Lyrid) göktaşı yağmuru

Ay son dördün evresinde

Ay-Satürn yakınlaşması (gün doğumundan önce doğuda)

Ay-Mars yakınlaşması (gün doğumundan önce doğuda)

Ay-Venüs-Jüpiter yakınlaşması (gün doğumundan önce doğuda)

Merkür akşam gökyüzünde en yüksek noktada

Venüs-Jüpiter yakınlaşması (gün doğumundan önce doğuda); Ay yeniay evresinde; parçalı güneş tutulması (Türkiye’den gözlenemiyor)

Not: Bu sayfadaki gezegen ve yıldız haritaları, Stellarium yazılımıyla oluşturulmuştur. Siz de stellarium-web.org adresinden ya da mobil uygulamadan anlık haritalara ulaşabilir, yazıda söz edilen derin uzay nesnelerini bulmak için kullanabilirsiniz.

Muzaffer Özgüleş

Orion’u (ve hazinelerini) görmek için son şanslar!

Orion Bulutsusu (M42)

Trapez Açık Yıldız Kümesi (Yamuk Küme)

Atbaşı Bulutsusu

Alev Bulutsusu

Nisan ayı gökyüzü takvimi

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

Bu içerikler de ilginizi çekebilir

Gezegen Heyeti Yeniden Toplanıyor!

Halkalı Gezegen Karşı Konumda!

Bu Ay da Jüpiter Karşı Konumda!

BÜLTEN ABONELİĞİ

MİNİ KUMBARA DERGİSİ