Venüs Sinekkapan Bitkisi
Venüs Sinekkapan Bitkisi
İnsanlar gibi bitkilerin de hayatta kalabilmek için beslenmesi gerekir. Ama bitkiler insanlardan farklı olarak kendi besinlerini bedenlerinde üretir. Bunu yaparken de güneş ışınlarını, havayı, suyu ve topraktaki mineralleri kullanırlar. Daha doğrusu çoğu bitki böyle yapar. Çok küçük bir grup bitki biraz farklı beslenir: Böcek yer! Bunların en ünlüsü Venüs sinekkapandır.
İnsanlar gibi bitkilerin de hayatta kalabilmek için beslenmesi gerekir. Ama bitkiler insanlardan farklı olarak kendi besinlerini bedenlerinde üretir. Bunu yaparken de güneş ışınlarını, havayı, suyu ve topraktaki mineralleri kullanırlar. Daha doğrusu çoğu bitki böyle yapar. Çok küçük bir grup bitki biraz farklı beslenir: Böcek yer! Bunların en ünlüsü Venüs sinekkapandır.
Sıra dışı bir bitki: Venüs sinekkapan
Venüs sinekkapan, bitkiler dünyasının en ilginç türlerinden biridir. Kapan şeklindeki yaprakları çok çekicidir. Böcekleri kendine çeken tatlı aromalar ve nektarlarla doludur. Buna ek olarak çevreye hoş kokular da yayarlar.
Venüs sinekkapan tohumları dört beş yılda olgunluğa ulaşır. Kış aylarında bir tür kış uykusuna yatarlar. Bu uyku döneminde kapanları dökülür. Bitki alışılmış görünümünden farklı görünür. Bahar geldiğinde yeni kapanlar ortaya çıkar ve Venüs sinekkapan da normal görünümüne kavuşur. Genç bitkiler ilk birkaç yıl kış uykusuna gerek duymaz.
Nerede yaşar?
Venüs sinekkapan etçil bir bitkidir. Daha doğrusu etçil bitkilerden biridir. Böcek yiyen başka bitkiler de vardır. Etçil bitkiler bataklıklarda, turbalıklarda ve başka sulak alanlarda yetişir. Bu yerlerde topraktaki azot, vitamin ve mineraller az olur.
Venüs sinekkapanın anavatanı ABD’nin güneydoğusundaki (Kuzey Carolina ve Güney Carolina kıyılarındaki) bataklıklardır.
Günümüzde bu ilginç görünümlü, sıra dışı bitkiyi evinizde saksı içinde de rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. Uygun koşullarda 30 yılı aşkın bir süre yaşayabilir.
Neden böyle beslenir?
Venüs sinekkapanları böyle beslenirler çünkü yetiştikleri zorlu ortamlarda gereksinim duydukları besinleri elde edebilmenin en iyi yolu budur. Venüs sinekkapan gerçekte yeşil bir bitkidir. Yani klorofil içerir ve kendi besinini de üretir. Ama yine de sağlıklı ve güçlü olabilmesi, hücrelerinin tam gelişip çalışabilmesi için proteine gereksinim duyar. Protein elde etmek için topraktan azot ve mineral sağlayamayan Venüs sinekkapan da proteini doğrudan, yani avladığı böceklerden elde eder.
Avını nasıl yakalar?
Venüs sinekkapanın yapraklarının şekli kapana benzer. Çünkü bu yaprakların bildiğimiz sıradan bitki yapraklarından çok farklı bir işlevi vardır: Konan sinekleri, arıları, kelebekleri; üzerlerinde yürüyen karıncaları, tırtılları hatta küçük kurbağaları bile yakalamak.
Venüs sinekkapanın yapraklarının üzerinde (hemen her yaprakta olduğu gibi) bazı ince tüyler bulunur. Ancak bu tüylerin işlevi öteki bitkilerdekinden çok farklıdır. Eğer bir böcek bu tüylere dokunarak onları uyarırsa, kapan şeklindeki yaprak kapanır. Ancak tüylerden biri ilk tetiklendiğinde kapanma hemen gerçekleşmez. Çünkü bu tüyler yağmur damlalarını ya da rüzgar nedeniyle çarpan bir nesneyi ayırt edebilecek şekilde evrimleşmiştir. Yanlış alarm olmadığından emin olmak için öteki tüylerden en az birinin daha tetiklenmesi beklenir. İlk tetiklenmeden sonraki yirmi saniye içinde bir tetiklenme daha olursa kapan hızlı bir şekilde kapanarak avı hapseder.
Sonra
Kapan şeklindeki yaprak hızla kapanıp avı hapsettikten sonra bitkinin sindirim enzimleri devreye girer. Yakalanan av yavaşça sindirilmeye başlanır. Sindirme işlemi avın büyüklüğüne göre beş ila yirmi gün arasında sürer. Sonra kapan yine açılır. Yanlışlıkla tetiklenip kapanması durumunda da kapan birkaç saat içinde yeniden açılır.
