Hesaplama Makineleri Bilgisayarın Tarihi
Hesaplama Makineleri Bilgisayarın Tarihi
Bilgisayar, tarihin en önemli icatlarından biridir. Son 30 yılda iletişimden endüstriye; spor, müzik ve eğlence dünyasından uzay çalışmalarına; tarımdan eğitime, sağlığa ve alışverişe kadar günlük yaşamın her alanına hızla girdi ve vazgeçilmez bir parçası oldu. Yalnızca yetişkinlerin değil gençlerin ve çocukların da yaşamını tümüyle değiştirdi, hızlandırdı ve zenginleştirdi.
Mekanik Sayma Aletleri
Bilgisayarın tarihi temel olarak iki bölümde incelenebilir. İlk bölümde 20. yüzyıla kadar gelen mekanik sayma ve hesaplama makineleri yer alır. İkinci bölümdeyse 20. yüzyılda hızla gelişen elektronik bilgisayarlar vardır.
Mekanik hesaplama aletlerinin tarihi tabii ki abaküsle başlar.
Abaküs
Pascaline
Büyük matematikçi ve bilim insanı Blaise Pascal, 1642’de daha 19 yaşındayken babası vergi hesaplarında kullansın diye mekanik bir hesap makinesi icat etti. Pascal’ın hesap makinesi ya da kısaca Pascaline denen bu aletle sekiz basamağa kadar olan sayılarla toplama ve çıkarma yapılıyordu. Çok kullanışlı olmasına karşın yapımı zor ve pahalı olduğu için Pascaline yaygınlaşamadı.
Wilhelm Schickard ve Makinesi
Blaise Pascal mekanik hesap makinesinin babası olarak kabul edildi. Ne var ki böyle bir makineyi tasarlayan ilk kişi aslında Alman gökbilimci Wilhelm Schickard olmuştu. Schickard kendi hesap makinesini Pascal’dan yaklaşık 20 yıl önce (1624’te) tasarladı. Ancak böyle bir makinenin varlığı yaklaşık 300 yıl boyunca (Schickard’ın Johannes Kepler’e yazdığı iki mektup 1957’de keşfedilene kadar) fark edilemedi.
Leibniz ve İkili Sistem
Günümüz bilgisayarlarına verilerin girişi ve işlemler yalnızca 1 ve 0’ın kullanıldığı ikili kodlarla gerçekleştirilir. İkili kodlama da ikili sayma sistemine dayanır. İşin ilginç yanı bu sayma sisteminin, elektronik bilgisayarların ortaya çıktığı 20. yüzyılda değil de 300 yıl önce, 17. yüzyılda, geliştirilmiş olmasıdır. Bunu yapan da büyük matematikçi ve bilim insanı Alman Gottfried Leibniz’dir. Leibniz, 1689’da yazdığı bir makalede bu sistemi açıkladı. Bu matematiksel icadın, hesap makinelerinin 20. yüzyıla kadar gelişimine doğrudan bir katkısı yoktur. Bununla birlikte modern bilgisayarların temelinde yer alır.
Charles Babbage ve Lovelace Kontesi Ada Lovelace
Delikli kartlara makinenin çalıştırma programlarını yazma işini İngiliz matematikçi, yazar Lovelace Kontesi Ada Lovelace üstlendi. Analitik Makine’nin karmaşık hesapları yapmanın ötesinde birçok işlevi olabileceğini de öngören Ada King, ilk bilgisayar programcısı kabul edilir.
Ne yazık ki Babbage bu makinesini de tamamlayamadan 1871’de öldü. Onun yapmaya çalıştığı iki makine günümüzde Londra’daki Bilim Müzesi’nde sergileniyor. 1991’de Babbage’ın planlarından yola çıkılarak makinelerin ikisi de tamamlandı.
Delikli kart kullanan sistemler de yetmiş yıl sonra Amerikalı mucit Herman Hollerith tarafından kullanılmaya başlandı.
Herman Hollerith
Amerikalı iş insanı, mucit ve istatistikçi Herman Hollerith 1884’te delikli kartlarla çalışan bir “tablolama makinesi” icat etti. Amerikan Nüfus Sayımı Bürosu onun makinesini kullanarak nüfus sayım sonuçlarını iki yıl daha kısa sürede tamamladı. Bu makineyle ikili kodlamayla programlanmış delikli kartlarla çalışan yarı otomatik makineler dönemi başladı. Hollerith, 1911’de bu tür makineler üreten bir şirket kurdu. 1924’te Uluslararası İş Makineleri (International Business Machines -kısaca IBM) adını alan şirket, 20. yüzyılda dünyanın en büyük bilgisayar şirketlerinden biri oldu.
Bilgisayarların Olağanüstü Gelişimi'nde 1900'lü yıllarda hızla gelişen elektronik bilgisayarlar ele alınacak.