ÇOCUKLARIN BİLGİ BANKASI KUMBARA DERGİSİ TÜRKİYE İŞ BANKASI’NIN ÇOCUKLARA ARMAĞANIDIR

KUMBARA DERGİSİ TÜRKİYE İŞ BANKASI’NIN ÇOCUKLARA ARMAĞANIDIR

Ara
Close this search box.

Buz Çağının
Dev Hayvanları

Dünya yüzeyinde ve atmosferinde yaşanan uzun süreli sıcaklık düşüşlerine buz çağı denir. Bu dönemlerde buzullar dağların eteklerine iner ve ilerler. Kutup bölgelerindeki buz tabakaları genişleyerek aşağı enlemlere iner ve çok büyük alanları kaplar. Buz çağının sona ermesi yani sıcaklığın eski haline geri gelmesi binlerce yıl sürer. Bu dönemlerde bitkiler ve hayvanlar soğuk, zorlu iklim koşullarına uyum sağlayacak değişimler geçirir. Evrim geçiremeyenlerin ise soyu tükenir.

En eski buz çağı 2,4 milyar yıl önce başlayıp 2,1 milyar yıl önce sona eren (yani tam 300 milyon yıl süren) büyük buz çağıdır. Bilim insanları bu döneme Kartopu Dünya Dönemi der; çünkü o dönemde bütün dünya hatta okyanuslar bile buzla kaplıydı. Dünya uzaydan dev bir kartopu gibi görünüyordu.

Buz Çağının Dev Hayvanları

4,6 milyar yıllık Dünya tarihinde 11 buz çağı yaşandı. 1,8 milyon yıl önce başlayan ve yaklaşık 12 bin yıl önce sona eren son buz çağına Büyük Buz Çağı denir. Bu dönemde Dünya yüzeyinin üçte biri buzla kaplıydı. Buzullar, Kuzey Amerika ile Avrasya’nın ortalarına kadar gelmişti ve yaklaşık bir kilometre kalınlığındaydı.

Buz Çağının Dev Hayvanları
Görsel kaynağı: Wikipedia (Ittiz)

Son buz çağında hava çok soğuk ve yaşam da çok zordu. Dünyanın buzlarla ve buzullarla kaplı bölgelerinde yaşayan hayvanlar çetin iklim koşullarında yaşayabilmek için kalın yağ tabakaları ve kalın kürkler gibi birtakım uyum özellikleri geliştirmişti. O dönemde yeryüzünde insanların yanı sıra mamutlar, kılıç dişli kaplanlar, tüylü gergedanlar, dev tembel hayvanlar, büyük ayılar, gliptodontlar ve bugün yaşamayan daha birçok büyük cüsseli hayvan türü yaşıyordu.

mamut Buz Çağının Dev Hayvanları Mamut yaklaşık 5 milyon yıl öncesinden itibaren Güney Amerika, Antarktika ve Avustralya dışında bütün kıtalara yayılmış bir memeliydi. On değişik türü vardı. En büyük türünde omuz yüksekliği 4 metreyi ve ağırlığı da 8 tonu buluyordu.
kilic disli kaplan Buz Çağının Dev Hayvanları Kılıç dişli kaplan ya da smilodon yaklaşık 3 milyon yıl önceden 12 bin yıl önceye kadar Kuzey ve Güney Amerika'da yaşamıştı. Bu dev kediler, yetişkin olduklarında 300 kilo ağırlığa ve 2,75 metre uzunluğa ulaşabiliyordu. Çeneleri 120 derece açılabiliyordu ve uzun dişleri yaklaşık 20 santimetreydi.
tuylu gergedan Buz Çağının Dev Hayvanları Tüylü gergedan, Avrasya steplerinde mamut türleriyle bir arada yaşamış ürkütücü bir hayvandı. Omuz yüksekliği 2 metreyi ve ağırlığı da 2 tonu buluyordu. Uzun boynuzu yaklaşık 1,4 metreydi.
dev tembel hayvan Buz Çağının Dev Hayvanları Megateryum ya da dev yer tembel hayvanı Güney Amerika’da yaşayan bir hayvandı. Uzunluğu 6 metreyi ve ağırlığı da yaklaşık 4 tonu buluyordu.
Previous slide
Next slide
arctodus Buz Çağının Dev Hayvanları Arctodus ya da küçük suratlı dev ayı yaklaşık 1,8 milyon yıl öncesinden 11 bin yıl öncesine kadar Kuzey Amerika’da yaşamıştı. Omuz yüksekliği 1,5 metre kadar olan bu dev ayının ağırlığı ortalama 1.000 kiloydu.
gliptodon Buz Çağının Dev Hayvanları Yaklaşık 10 bin yıl önce soyu tükenen dev gliptodonun boyu 3,3 metreyi, yüksekliği 1,5 metreyi ve ağırlığı da 2 tonu buluyordu. Tükenmeden önce insanlar, onları avlayıp kalınlığı 2,5 santimetreyi bulan kabuklarını soğuk havalarda barınak gibi kullanırdı.
megaloceros Buz Çağının Dev Hayvanları Megaloceros ya da dev sığın son buz çağında Avrasya’da yaşamıştı. Omuz yüksekliği 2 metre ve ağırlığı da ortalama 700 kiloydu.
dev bizon Buz Çağının Dev Hayvanları

Jana Kollarova / Shutterstock.com

Dev bizon ya da uzun boynuzlu bizon son buz çağında Kuzey Amerika, Alaska ve Meksika’ya kadar olan bölgede yaşamıştı. Omuz yüksekliği 2,3 metre ve ağırlığı da ortalama 1,6 tondu.
Previous slide
Next slide

Soytükeniş

Buz çağının sona ermesiyle buzullar geri çekildi ve geride binlerce yıl boyunca oyup kazıyarak şekil verdikleri bir manzara bıraktılar. Havanın ısınması ve insanların çoğalmasıyla birlikte son buz çağında karalara egemen olmuş dev cüsseli memeli hayvanların neredeyse tamamı ortadan kalktı. Onların yerini daha küçük cüsseli türler (aslanlar, kaplanlar, filler, ayılar vs) yani günümüz faunası aldı.
hayvanlar Buz Çağının Dev Hayvanları