Merkür’ü Görmeyen Kalmasın!
Merhaba gökyüzü tutkunları! Geçen ayki 12P/Pons-Brooks kuyrukluyıldızı ziyaretinden ve Amerika’dan gözlemlenen tam Güneş tutulmasının ardından mayıs ayı daha sakin geçeceğe benziyor. Ama tabii ki kaçırmamanız gereken gezegen-Ay yakınlaşmaları, göktaşı yağmurları ve elbette bahar gökyüzünün harika takımyıldızları var. Bu ayın en dikkat çekeni de Merkür! Gelin mayıs ayında gökyüzünde bizi bekleyenlere yakından bakalım.
Sayfadaki yıldız haritalarını üzerlerine tıklayarak daha büyük görebilirsiniz.
Mayıs ayında gezegenler
Bu ay gezegen gözlemi yapmak isteyenlerin sabah erken kalkması şart! Çünkü çıplak gözle ya da dürbünle görülebilecek bütün gezegenler sabah gökyüzünde boncuk gibi dizilmiş durumdalar. Gün doğumundan birkaç saat önce Satürn ile Mars peş peşe doğudan yükseliyor. Onlara ayın 2’sinden 23’üne kadar Merkür de ekleniyor ve hoş bir üçlü oluyorlar. Venüs ile Jüpiter ise kayıplarda… Şimdi ayrıntılara geçelim.
Güneş’e en yakın, en çabuk yer değiştiren ve dolayısıyla görmesi en zor gezegen Merkür, mayıs ayında görünmek için elinden geleni yapıyor. Bu ayın en parlağı değil -parlaklığı 0,6 kadir dolayında- ama yine de bu Merkür’ü görmek için iyi bir fırsat. Bu fırsatı değerlendirmek lazım. Özellikle 6 Mayıs sabahı Ay’la yapacağı düette ve 14 Mayıs’ta sabah gökyüzünde ulaşacağı en yüksek noktada Merkür’ü kolayca göreceğinize eminiz.
Venüs geçen ay sabahları doğu ufkunda Güneş’e yaklaşarak sönükleşmeye başlamıştı. Bu ay artık onu göremiyoruz. “Kararlıyım, göreceğim” diyenlerin ayın ilk günlerinde bir teleskopla gün doğumundan önce, doğu ufkunun hemen üzerini hedeflemeleri gerekiyor. Çünkü mayısın ilerleyen günlerinde Güneş’in arkasından dolaşmak üzere yıldızımıza daha da yaklaşıyor. Onu yeniden görmek için ağustos akşamlarını beklemeniz gerekiyor.
Mars ile Satürn, geçen ay muhteşem bir buluşma yaşamış ve sabah gün doğumundan önce kalkıp gözlem yapanlara çok hoş bir kavuşum görüntüsü sunmuşlardı. 11 Nisan’daki bu kavuşumdan sonra ikilinin arası açılmaya başladı. Mayıs ayında da bu açıklık artmayı sürdürecek. 5 Mayıs’ta Mars, 4 Mayıs’ta da Satürn ince bir hilal evresindeki Ay’la yakınlaşıyor. Bu manzarayı görebilmek için Güneş’in doğuşundan en az bir saat önce ayakta olmanız gerek.
Geçtiğimiz birkaç ay boyunca akşam gökyüzünün en parlak gök cismi hep Jüpiter olmuştu. Gün batımından sonra batıya doğru bakarken ışıldayan o parlak gezegen, bu ay artık kayboluyor. Kaybolmadan hemen önceki son birkaç parıldayışını mayısın ilk akşamlarında gün batımından hemen sonra batı ufkunun üzerinde görmeyi deneyebilirsiniz. Ancak Jüpiter, Güneş’e çok yakın olacağı için onu görmek hiç de kolay olmayacak. Zaten dev gezegen, mayıs ayında tıpkı Venüs gibi yıldızımızın arkasından dolanacak ve önümüzdeki ay sabah gökyüzüne geçecek.
Mayıs ayında göktaşı yağmurları
Mayıs ayının ilk yarısında iki göktaşı yağmuru bizleri bekliyor. İlki 5 Mayıs’ta zirve yapacak Kova (η-Aquariid) göktaşı yağmuru. Saatte ortalama 19 göktaşı görüleceği tahmin ediliyor; tabii ideal koşullarda ve gecenin sabaha yaklaştığı saatlerde. İkincisi de 8 Mayıs’ta zirve yapması beklenen Çalgı (η-Lyrid) göktaşı yağmuru. Onun da saatte ortalama 3 göktaşı getirmesinin beklendiğini ekleyelim. O gün uydumuzun yeniay evresinde olması da gözlem için büyük bir avantaj.
Mayıs ayı gökyüzü takvimi
Bakalım mayıs ayında gökyüzünde bizleri başka neler bekliyor? Merak ediyorsanız, aşağıdaki gökyüzü takviminin günlerine tıklamanız yeterli!
1
Çarşamba
2
Perşembe
3
Cuma
4
Cumartesi
5
Pazar
6
Pazartesi
7
Salı
8
Çarşamba
9
Perşembe
10
Cuma
11
Cumartesi
12
Pazar
13
Pazartesi
14
Salı
15
Çarşamba
16
Perşembe
17
Cuma
18
Cumartesi
19
Pazar
20
Pazartesi
21
Salı
22
Çarşamba
23
Perşembe
24
Cuma
25
Cumartesi
26
Pazar
27
Pazartesi
28
Salı
29
Çarşamba
30
Perşembe
31
Cuma
Not: Bu sayfadaki gezegen ve yıldız haritaları, Stellarium yazılımıyla oluşturulmuştur. Siz de stellarium-web.org adresinden ya da mobil uygulamadan anlık haritalara ulaşabilir, yazıda söz edilen derin uzay nesnelerini bulmak için kullanabilirsiniz.
