Mars En Yakınımızda!

Muzaffer Özgüleş

Yılın son ayındayız ve geceler uzun mu uzun… Eğer bulutlar da izin verirse gözlem için her şey uygun demektir. O zaman değmeyin keyfimize! Eğer “Aralıkta en çok öne çıkan gözlem konusu nedir?” diye soracak olursanız, size hemen “Mars” deriz. Çünkü Kızıl Gezegen bu ay yerberide, yani Dünya’ya en yakın konumda! Haydi gelin, Mars’a ve aralık ayının öteki önemli gök olaylarına yakından bakalım.

Kızıl Gezegen dibimizden geçiyor!

Güneş Sistemi’ndeki komşumuz Mars, yıldızımız Güneş’in çevresinde izlediği yörünge boyunca bazen Dünya’ya yaklaşır bazen de uzaklaşır. Tabii Mars dönerken Dünya da yerinde durmaz. Bu nedenle bu yakınlaşmalar ve uzaklaşmalar her yıl değil de ortalama olarak iki yılda bir gerçekleşir. Üstelik her iki gezegenin de yörüngesi çember değil elipstir. Bu nedenle bu ikili bazen çok yakın bazen çok uzak olur. Hatta Mars’a gönderilen uzay araçlarının fırlatma tarihleri de bu yakınlaşmalara göre belirlenir.

İşte, takvimler 1 Aralık 2022’yi gösterdiğinde Mars, Güneş’in çevresindeki yörüngesinde Dünya’ya en yakın geçişlerinden birini daha yapacak. Bu tarihte yerberi konumunda olacak Kızıl Gezegen, Dünya’ya 0,54 Astronomik Birim (1 AB, Güneş’le Dünya arasındaki ortalama uzaklık olan 149.597.870,7 kilometredir), yani yalnızca 80 milyon kilometre uzakta olacak. Bu uzaklık size hiç de yakın gelmemiş olabilir. Ancak Dünya’ya en uzak konumundayken 400 milyon kilometre ötemizde olduğunu da anımsatmak isteriz!

gunes sistemi ustten2 Mars En Yakınımızda!

gunes sistemi yandan2 Mars En Yakınımızda!

gunes sistemi ustten mobil Mars En Yakınımızda!

gunes sistemi yandan mobil Mars En Yakınımızda!

Güneş Sistemi’ndeki gezegenlere 1 Aralık 2022’de üstten ve yandan bakış. Mars eliptik yörüngesinde Dünya’ya en yakın konumda, başka bir deyişle yerberide.

Bu tarihten bir hafta sonra, yani 8 Aralık’ta, Mars bu kez karşı konuma geçecek (karşı konumun ne olduğunu anımsamak isteyenler, şu içeriğimize bakabilir). Güneş’in batmasıyla birlikte doğacak Kızıl Gezegen gece yarısı gökyüzündeki en yüksek noktasına ulaşacak ve sabah gün doğarken batacak. Hatta o gece dolunay evresindeki uydumuz da gökyüzünde Mars’ın yakınlarında olacak. Mars’ın gece gökyüzündeki büyüklüğü ve parlaklığı, bize en yakın olduğu bu tarihler boyunca artacak ve -1,9 kadire kadar çıkacak.

Sayfadaki yıldız haritalarını üzerlerine tıklayarak daha büyük görebilirsiniz.

Mars, aralık ayının sonraki haftalarında da Dünya’ya görece yakın bir konumda olmayı sürdürecek. Dolayısıyla yerberi ve karşı konumdan sonraki günler de onu gözlemek için gayet uygun zamanlar. Çıplak gözle yapacağınız gözlemlerde Mars’ı, Boğa Takımyıldızı’nda kırmızımsı rengiyle kolayca ayırt edebilirsiniz. Ne var ki onu yine noktasal bir ışık kaynağı olarak göreceksiniz. Mars’ın diskini görebilmek için iyi bir dürbününüz ya da bir teleskopunuz olmalı.

Aralık ayında öteki gezegenler

Bu ay itibarıyla Venüs yeniden akşam gökyüzüne geri dönüyor. Ay boyunca günbatımından hemen sonra batı ufkunda parıldayacak ama kısa süre sonra batacak. Ayın sonuna doğru 22 Mart dolaylarında, Merkür de akşam gökyüzünde, keskin gözlülere güney batı yönünde kısa süreliğine görünecek. Jüpiter tüm ay boyunca gece yarısına kadar, Satürn de gecenin ilk birkaç saatinde rahatlıkla gözlenebilecek.

Aralık ayı gökyüzü takvimi

Bakalım aralıkta gökyüzünde bizleri başka neler bekliyor? Merak ediyorsanız, aşağıdaki gökyüzü takviminin günlerine tıklamanız yeterli!

Mars Dünya’ya en yakın konumda (yerberi)

Ay-Jüpiter yakınlaşması

Ay-Mars yakınlaşması

Ay dolunay evresinde; Ay-Mars yakınlaşması; Mars karşı konumda

İkizler (Geminid) göktaşı yağmuru (saatte ortalama 120 göktaşı)

Ay son dördün evresinde

Küçük Aslan (Leonis Minorid) göktaşı yağmuru

Merkür en büyük doğu uzanımında

Kış gündönümü; Kuzey Yarımküre’de en uzun gece; Küçük Ayı (Ursid) göktaşı yağmuru (saatte ortalama 7 göktaşı)

Ay yeniay evresinde

Merkür akşam gökyüzünde en yüksek noktada, Ay-Merkür-Venüs yakınlaşması

Ay-Satürn yakınlaşması

Ay-Jüpiter yakınlaşması

Ay ilk dördün evresinde

Not: Bu sayfadaki gezegen ve yıldız haritaları, Stellarium yazılımıyla oluşturulmuştur. Siz de stellarium-web.org adresinden ya da mobil uygulamadan anlık haritalara ulaşabilir, yazıda söz edilen derin uzay nesnelerini bulmak için kullanabilirsiniz.

Muzaffer Özgüleş

Mars En Yakınımızda!

Kızıl Gezegen dibimizden geçiyor!

Aralık ayında öteki gezegenler

Aralık ayı gökyüzü takvimi

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Bu içerikler de ilginizi çekebilir

Kış Altıgeni Karşınızda!

Ay’ın Antares’le, Venüs’ün Mars’la Dansı

Gezegen Heyeti Yeniden Toplanıyor!

BÜLTEN ABONELİĞİ

MİNİ KUMBARA DERGİSİ