Sonsuz Mavi Göğün Ülkesi Moğolistan

Çağlar Sunay

Dünyanın en geniş on sekizinci ülkesi olan Moğolistan çok az nüfuslu bir ülkedir. 3,3 milyonluk nüfusunun yaklaşık üçte biri göçebe ya da yarı göçebedir. At kültürü hâlâ günlük yaşamın ayrılmaz bir parçasıdır. İnsanların az olduğu geniş ülke hayvanlar için idealdir. Ancak doğa koşulları çok çetindir. Gökyüzü yılın 260 günü güneşli ve açıktır. Ne var ki güneşli ve açık bir gökyüzü her zaman sıcak bir hava demek değildir. Moğolistan çok az yağış alır. Hava genellikle kuru ve serindir. Kışın ortalama sıcaklık -20 derecenin altına düşer. Yüksek bir ülke olan Moğolistan’ın güneyinde Gobi Çölü, batısında ve kuzeyinde de dağlar vardır. Gobi, Moğolca “susuz yer” demektir. Bu, dünyanın en büyük altıncı çölüdür. Yalnızca ülke ikliminde değil dünya ikliminde de belirleyici bir rolü vardır.

Moğolistan bayrağı üç düşey sütundan oluşur. Bunlar sırasıyla kırmızı, mavi ve kırmızı renklidir. Kırmızı ilerlemeyi ve refahı, mavi de gökyüzünü simgeler. Sol sütunun ortasında ulusal amblem “soyomo” bulunur. Soyomo, ateşin, Güneş’in, Dünya’nın, Ay’ın, suyun ve de ‘yin ile yang’ın soyut ve geometrik betimlemesidir.

KİMLİK KARTI


Yüzölçümü	1 milyon 564 bin kilometre kare
Nüfusu	3,3 milyon
Başkenti	Ulanbatur
Para Birimi	Tögrög ya da tügrik
Resmi Dili	Moğolca

Moğolistan Nerededir?

Moğolistan, Orta Asya’nın kuzeydoğusunda Çin ile Rusya’nın arasında yer alan bir ülkedir. Kazakistan’dan sonra denize sınırı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Topraklarının büyük bölümü bozkırdır. Kuzeyinde ve batısında dağlar ve güneyinde de Gobi Çölü bulunur. Ortalama rakım 1.528 metredir.

Sınırlarının uzunluğu 8.082 kilometredir.
Moğolistan’ın yüzde 7’si ormandır.

Moğollar ve Atları

Moğol atları kısa boylu ve gürbüz olur. Yaklaşık 250-300 kilogram gelir. Atlara Moğolistan’da gösterilen sevgi ve ilgi dünyanın hiçbir yerinde gösterilmez. Ülkede insan nüfusundan çok at vardır. Geleneksel ulaşım aracı da attır. Atlar için ahır gibi özel bir barınak yapılmaz. Doğa koşulları çetin olmasına karşın, atlar doğada yaşar. Doğal çayırlardan beslenirler. Moğol atlarının 13. yüzyıldaki büyük Moğol İmparatorluğu’nun kuruluşunda da çok önemli rolü vardır.

Başkent Ulanbatur

Moğolistan’ın başkenti Ulanbatur yaklaşık olarak 1 milyon 300 bin kişiye yani ülke nüfusun yüzde 40’ına ev sahipliği yapar. Ulan Batur “Kırmızı Kahraman” anlamına gelir. 1639’da kurulan şehir dünyanın en soğuk başkentidir. Ülkenin tek uluslararası havaalanı olan Cengiz Han Havaalanı buradadır.

Uluslararası telefon kodu +976’dır.

İnternet uzantısı .mn’dir.

Moğolistan’ın simgeleri Moğol atı (tahki) ve şahindir.

Moğolistan denince akla ilk gelen şeylerden biri de kuşkusuz gelmiş geçmiş en büyük imparatorluklardan birini kuran Cengiz Han’dır. 40 metre yüksekliğindeki bu Cengiz Han anıtı Ulanbatur’un 50 kilometre doğusunda yer alır.

Dünyada ren geyiği yetiştiren ender topluluklardan biri de Moğolistan’ın kuzeyinde yaşayan Tsaatanlardır. Tsaatan “ren geyiği seven insan” demektir. Tsaatanlar binlerce yıldır yiyecek, içecek ve giysilerini hep ren geyiklerinden elde ederler. Ulaşımlarını onlarla sağlar.

Yak (Tibet öküzü) ve ren geyiğinin yanı sıra, ender rastlanan çift hörgüçlü deve ve sayga da Moğolistan’ın çetin doğa koşullarında yaşayabilen memelilerdendir.

En iyi korunmuş dinozor fosil yataklarının bulunduğu Gobi Çölü’nün özellikle kızıl kayalar bölgesi paleontologlar için çok önemli bir yerdir. 1922’de ilk dinozor yumurtası fosilleri burada keşfedildi. UNESCO’ya göre Gobi Çölü dünyanın en büyük dinozor fosil yataklarını barındırır. Altmış sahada yüz yılı aşkın süredir yapılan kazılarda 80’den çok dinozor cinsi keşfedildi.