Mavi, yeşil, kırmızı… Bu üç rengi kim sevmez? Herkes sever belki, ama herkes onları aynı göremez. Renk körü olanlar onları ayırt etmekte zorlanır. Ama üzülecek bir şey yok; çünkü bazen bunun hiç farkına bile varmazlar. Tabii, günün birinde çok şaşırana dek…
Renk Körlüğü
Mavi, yeşil, kırmızı… Bu üç rengi kim sevmez? Herkes sever belki, ama herkes onları aynı göremez. Renk körü olanlar onları ayırt etmekte zorlanır. Ama üzülecek bir şey yok; çünkü bazen bunun hiç farkına bile varmazlar. Tabii, günün birinde çok şaşırana dek…
Düşünsenize, bir gün pazara gittiğinizde pazarcı size gördüğünüz farklı türlerdeki elmaların aynı zamanda farklı renkte de olduğunu söylüyor! O zamana kadar yeşil ve başka tonda bir yeşil diye ayırt ettiğiniz renklere aslında yeşil ve kırmızı dendiğini öğreniyorsunuz. Yalnızca elmaları değil çevrenizdeki birçok nesneyi başkalarının gördüğünden farklı algıladığınızı anlıyorsunuz. İşte, bunun adı renk körlüğü. Ama korkulacak bir şey yok. Birçok insanda görülen bir durum bu…
Renk körleri pazardaki elmaları sağdaki gibi görürler.
Nasıl Oluyor?
Gözlerimiz farklı renkleri, koni hücreler denen özelleşmiş hücrelerle algılar. Öyle her renk için ayrı hücre var sanmayın. Hücreler yalnızca üç renk için özelleşmiştir: mavi, yeşil ve kırmızı. Diğer renkler ve renklerin tonları, bu üç rengin miktarıyla belirlenir. Resim yaparken elinizde olmayan renkleri boyaları karıştırarak elde etmeniz gibi düşünün… Bu hücreler hangi renkten ne kadar çok algılarsa, beyne o kadar güçlü bir sinyal gönderir ve biz renkleri aslında beynimizle, bu sinyallerin toplamı olarak görürüz.
Gözümüzün ağtabakasındaki (retina) çubuk hücreleri yalnızca ışığa duyarlıdır, ama üç tip koni hücresiyle renkleri görürüz.
Nasıl Görüyorlar?
Bazı insanlarda bu üç tip hücreden biri doğuştan yoktur ya da vardır da düzgün çalışmıyordur. Örneğin kırmızıya duyarlı hücreleri olmayan kişiler dünyayı mavi, yeşil ve bu iki rengin karışımı olan renklerde algılar. Kırmızı elmaları ya da kırmızı trafik lambalarını yine görürler ama onları sanki yeşilin bir tonuymuş gibi algılarlar. Haliyle trafikte işleri biraz zor olur!
Renk körlüğü farklı tipte olanlar değişik renklerdeki çiçekleri işte, böyle algılıyor.
Nasıl Anlaşılıyor?
Renk körlüğü genetik bir bozukluktur ve kuşaktan kuşağa aktarılır. Ailenizde renk körü bireyler yoksa, sizin de renk körü olma olasılığınız düşüktür. Renk körlüğünün farklı tipleri olduğu için bunun farkına varmak bazen zor olabilir. Yine de basit bir testle bunu anlayabilirsiniz. Aşağıdaki dairelerin içindeki sayıları görebiliyor musunuz? Göremediğiniz var mı? Eğer varsa, korkmayın ama ilk fırsatta bir göz doktoruna görünün.
İshihara testi olarak bilinen bu test, farklı renk körlüğü tiplerini teşhis etmekte kullanılıyor.
Tedavisi Var mı?
Renk körlerinin görüş kalitesini artıracak gözlük ve lensler geliştirildi. Bu gözlük ve lens, yeşil ile kırmızıyı ya da mavi ile yeşili ayırt etmekte zorlananlara yardımcı oluyor. Bu renkleri birbirinden daha ayırt edilebilir ve daha canlı hale getiriyor.
