ÇOCUKLARIN BİLGİ BANKASI KUMBARA DERGİSİ TÜRKİYE İŞ BANKASI’NIN ÇOCUKLARA ARMAĞANIDIR

KUMBARA DERGİSİ TÜRKİYE İŞ BANKASI’NIN ÇOCUKLARA ARMAĞANIDIR

Ara
Close this search box.

Güneş Sistemi’nin beşinci gezegeni dev Jüpiter’dir. Gezegen, adını Roma mitolojisinden alır. Jüpiter, gece gökyüzünde Ay ve Venüs’ten sonra en parlak cisimdir. Parlaklığı büyüklüğünden kaynaklanır. Dev Jüpiter öylesine büyüktür ki içine 1.300 Dünya rahatlıkla sığabilir. Kütlesi de 315 Dünya kütlesi kadardır. Aslında Jüpiter’in öteki 7 gezegenin toplam kütlesinin 2,5 katı kadar kütlesi vardır. Jüpiter’in kendi ekseninde dönüşü hızlıdır. Bir günü en kısa olan gezegendir. Bu hızlı dönüş nedeniyle gezegen, tıpkı Dünya gibi ama ondan daha belirgin olarak, tam bir küre şeklinde değildir. Ekvatoru oldukça şişkin, kutupları da basıktır.

Jupiterin Simgesi Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Jüpiter'in simgesi

Kimlik Kartı

Kimlik Kartı

Gezegen Tipi
Gaz
Güneş’e uzaklığı
778 milyon kilometre
Kütlesi
1,9 × 1027 kilogram (Dünya’nın kütlesinin 315 katı)
Çapı
140.000 kilometre (Dünya’nın çapının 11 katı)
Yoğunluğu
1,33 g/cm3
Yılı
11,86 Dünya yılı
Günü
9 saat 55 dakika
Yüzey sıcaklığı
Ortalama -120°C
Kaçış hızı
60,2 kilometre/saniye
Eksen eğikliği
3,1°
Uydu sayısı
79
kadraj Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Jüpiter, Güneş Sistemi’ndeki en büyük gezegendir.
Gezegenler Siralama 1 Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
jupiter dunya Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter

Çapı, Dünya’nın çapının 11 katı olan dev Jüpiter’in içine gezegenimizden 1.300 tane sığabilir.

Jüpiter’in Kutup Işıkları

Dünya’nın kutup bölgelerinde görülen auroralar gezegenimize özgü doğa olayları değildir. Benzerleri Jüpiter’in kutup bölgelerinde de görülür.
Jupiter Kutup Isini Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Görsel Kaynağı: Nasa

Galileo’nun Büyük Keşfi

Galileo Galilei, 7 Ocak 1610 gecesi kendi yaptığı ve 20 kat büyüten teleskobuyla Jüpiter’e baktığında böyle bir görüntüyle karşılaştı. Bu görüntüyü hemen defterine çizdi ve tarih attı. Jüpiter’in yanındaki üç küçük noktanın uzaktaki yıldızlar olduğunu düşündü. İzleyen gecelerde Jüpiter’i gözleyen Galileo, onun yanında gördüğü küçük noktaların yer değiştirdiklerini fark etti. Onlar gerçekte uzaktaki yıldızlar değil, Jüpiter’in çevresinde dönen uydulardı. Jüpiter’in en büyük dört uydusunu Galileo keşfettiği için onlara “Galilei Uyduları” denir.
galileo illustrasyon2 Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Galileo Notlar Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Görsel Kaynağı: Wikipedia
Jüpiter’in en yakın olduğu zaman Dünya’ya uzaklığı 58 milyon kilometredir.
dunya eksen Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Dünya’nın eksen eğikliği 23,5°
jupiter eksen Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Jüpiter’in eksen eğikliği 3,1°

En çok uydusu olan gezegen Jüpiter’dir. 79 uydusu vardır -şimdilik-.
Jüpiter’in bir günü 9 saat 55 dakikadır. Günü en kısa gezegendir.
Jüpiter’de fırtına rüzgarlarının hızı saatte 1.400 kilometreyi bulur.

Jüpiter’in eksen eğikliği 3,1 derecedir. Yani gezegen kendi ekseninde neredeyse Ekliptik’e dik döner. Dolayısıyla mevsimleri yoktur.

Güneş Sistemi’ndeki gezegenler Güneş’in çevresinde aynı düzlemde dönmez. Dünya’nın yörünge düzlemi (Ekliptik) temel alındığında (0°) Jüpiter’in dönüş düzlemi çok az açılıdır.

eksen egimleri Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
eksen egimleri mobil Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter

Jüpiter’in Yüzeyi

Jüpiter gazdan oluşan dev bir gezegendir. Bu nedenle ayak basacak bir yüzeyi yoktur. “Jüpiter’in yüzeyi” dendiğinde gerçekte basıncın Dünya yüzeyindeki basınca eşit olduğu yükseklk anlaşılır. Bu yükseklikteki ortalama sıcaklık (yani Jüpiter’in yüzey sıcaklığı) -160 derecedir. Jüpiter, Güneş’e çok uzak bir gezegendir. Dünya’nın aldığı Güneş enerjisinin ancak yüzde 4’ünü alır.

jupiter lekeler yazilar c 2 Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter

buyuk kirmizi nokta mobil Güneş Sistemi’nin Devi: JüpiterJüpiter’de Dünya büyüklüğünde fırtınalar olur. Gezegenin en belirgin özelliklerinden biri olan “Büyük Kırmızı Nokta” gerçekte devasa bir fırtına sistemidir ve yaklaşık 360 yıldır sürmektedir.

jupiter lekeler mobil Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Jüpiter’de “Büyük Kırmızı Nokta”dan başka birçok fırtına sistemi daha vardır.
jupiter uydular mobil Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Jüpiter’in uyduları gezegene göre çok küçüktür. Bu durum Dünya dışındaki tüm gezegenlerde böyledir.
Galileo Uydu Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Galileo - Görsel kaynağı: Wikipedia

1995’ten 2003’e kadar Jüpiter’i ve onun uydularını inceleyen Galileo uzay aracı, görev süresi dolunca Jüpiter’e düşürüldü.

Juno Uydu Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Juno
2016’da Jüpiter’e ulaşan Juno uzay aracı olağanüstü fotoğraflar çekiyor. Aşağıdaki fotoğraflarda Jüpiter’in fırtınaları bir başka açıdan görülüyor.
Görsel Kaynağı: Nasa
Görsel Kaynağı: Nasa
Görsel Kaynağı: Nasa
Görsel Kaynağı: Nasa
Görsel Kaynağı: Nasa
Görsel Kaynağı: Nasa

Jüpiter’in Bileşimi

Jupiter Bilesim Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter

%86 HİDROJEN

%14 HELYUM

Büyük kütlesi dolayısıyla Jüpiter’in kütleçekim kuvveti Dünya’nın 2,34 katı kadardır. Dünya’da 80 kilogram gelen biri, Jüpiter’de 187 kilogram gelir.

Galileo Uyduları

Jüpiter’in en büyük uydusu Ganymede, Merkür’den daha büyüktür.
Gaynmede Merkür Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Merkur Kiyas Mobil Güneş Sistemi’nin Devi: Jüpiter
Jüpiter’in bugüne değin saptanmış 79 doğal uydusu vardır. Ayrıntılı gözlemlerle her geçen gün daha küçük ve uzak uyduları saptanıyor. Dolayısıyla bu sayı zamanla daha da artabilir.

Su Uydusu

Ay’dan biraz daha küçük olan Europa’nın yüzeyi buzla kaplıdır. Kalınlığı 3 ila 30 kilometre arasında değişen bu buz tabakasının altında bir okyanus bulunur. Dünya’da okyanusların ortalama derinliği 3,7 kilometredir. Europa’daki okyanusun derinliğinin 60 ila 150 kilometre arasında olduğu tahmin ediliyor. Yani Europa’da yeryüzündekinin yaklaşık 2 katı su vardır.

Güneş Sistemi'nin diğer gezegenlerine aşağıdan tıklayarak ulaşabilirsiniz.